terugblik op de lezing van 26 oktober 2021

Sjaak Willemstein van deduurzametuin.nl spreekt als ervaren hovenier over een duurzame manier om tuinen aan te leggen en daarbij gebruik te maken van effectieve micro-organismen (EM) uit fermentatie zoals Bokashi. Het idee is dat bij een gezond bodemleven planten alles wat ze nodig hebben uit de grond kunnen halen, mits je snoeiafval en afgevallen blad laat liggen zodat er een kringloop kan ontstaan en de bodem steeds bedekt en dus beschermd is. Kunstmest geven verstoort het evenwicht alleen maar en past dus niet bij deze aanpak. Verder is het beter de grond niet te belopen, schoffelen of spitten. Immers, in de toplaag van de bodem zitten van nature micro-organismen die zuurstof nodig hebben. In de diepere lagen is minder zuurstof en leven andere soorten. Dit moet je dus niet door elkaar gaan gooien.

Nog een paar quotes van Sjaak:
- in één theelepel grond zitten net zoveel organismen als dat er mensen op aarde zijn (7 miljard)
- je moet niet de plant voeding geven maar de bodem

Zuurstofloos fermenteren met effectieve micro-organismen in een bokashi-emmer levert een halfverteerd product op, dat je op of in de bodem kunt brengen. Hierdoor komen in vergelijking met compost meer voedingsstoffen voor het bodemleven beschikbaar. Het product is lang houdbaar maar wel erg zuur, en mag dus niet in direct contact komen met de plant. Toevoegen van schelpenkalk voordat je het in de tuin brengt maakt het minder zuur.

Je kunt al je keukenafval in de emmer verwerken, behalve beschimmelde of verrotte delen, en ook geen vloeistoffen. Het vocht dat in de emmer ontstaat tap je steeds af en gebruik je in verdunde vorm als gietwater. Door de microbiële samenstelling is het ook bruikbaar in en om huis, bv als schoonmaakmiddel.

Het is ook mogelijk niet zelf te fermenteren maar kant en klaar product te kopen, Microferm. Dit stimuleert het bodemleven en indirect ook de plantengroei. Het lijkt op wat we hoorden tijdens de busreis in september op het Francrever Höfke. Daar was men ook heel positief over een dergelijke aanpak. Het bestuur gaat het daarom ook eens proberen en zal de ervaringen zeker delen.

Een heel interessante lezing dus, leuk dat de burgemeester ons dat ook nog liet weten.

Leontine Colon