Wat een zomer! Echt genieten is het natuurlijk wel van het mooie zonnige weer, de zwoele avonden op het terras zónder muggen en weinig slakken in de tuin. Maar voor een Groei&Bloeier is dit klimaat toch vreselijk voor je planten. Gort- en gortdroog is het! Het grasveld lijkt wel een pizzabodem, en de planten willen niet meer groeien. Mijn zelf opgekweekte 1-jarigen komen nauwelijks in groei en bloei. Alleen de ‘prairieplanten’ hebben het prima naar hun zin, maar die vullen nog niet mijn tuin. Dus toch maar ’s avonds af en toe water geven met de gieter of slang. Ik heb een teiltje in mijn gootsteen gezet en ik douche met een emmer eronder, om wat extra ‘grijs’ water op te vangen. Dat levert per dag nog heel wat op voor de tuin!

Tijdens de Nationale Tuin&Klimaatroute kan je nog meer ideeën opdoen voor een duurzame, klimaatvriendelijke tuin. Op zaterdag 10 september heb ik mijn tuin open en ben je van harte welkom in de Veerstraat 93, ook zonder inschrijving; zie ook www.tuinenklimaatroute.nl.

Natuurlijk was ik ook benieuwd naar de tuinen in Salland die we met de busreis zouden gaan bezoeken. Gelukkig stonden die er nog prachtig bij, genoeg voor nieuwe inspiratie. Bij de kwekerij van Arjan Schepers werden dus nog vele planten ingekocht die de laadruimte van de bus vulden. Fijn dat iedereen na een prachtige zonnige dag zo enthousiast thuiskwam.

Ook al is het zo droog, toch zou het fijn zijn als iedereen met de stekkenbeurs op zaterdag 1 oktober weer voldoende planten meeneemt om aan andere mensen te geven. Afgelopen voorjaar was het erg koud geweest en kwamen er jammer genoeg veel mensen zonder ruilmateriaal. Begin dus nu al te verzamelen als je in de tuin werkt.

Misschien krijgen we wel een kletsnatte herfst? Ik ben er al op voorbereid!
Greet Steenhuis, voorzitter.

op de kwekerij van Arjan Schepers

Lezing door Harry Roskam op donderdag 15 september, Koetshuis Belmonte Arboretum, aanvang 20:00 uur.

Harry Roskam: “Iedere voorjaar weer opnieuw ontrollen zich de krullen van varens. En dat al honderden miljoenen jaren lang. En zeer waarschijnlijk zullen er nog vele honderden miljoenen jaren bij komen. Ver nadat de laatste mens het licht heeft uitgedaan op aarde. En niet ondenkbaar is dan, dat diezelfde mens de varens onbedoeld wellicht op andere werelden heeft geïntroduceerd om daar aan een nieuwe evolutie een bijdrage te leveren.

In tegenstelling tot de meeste zaadplanten is het “zaad” van varens, de spore, zo fijn dat het overal in de lucht mee zweeft en zich bv. ook op kleding vasthecht om daar later op een andere plek weer uit te vallen.

Sporen van varens zijn zo klein dat ze met het blote oog nauwelijks te zien zijn en worden in  overweldigende hoeveelheden per plant geproduceerd. Van al die miljarden sporen komt maar een heel klein deel tot wasdom tot een echte volwassen varen. Maar ondanks zijn geringe afmetingen is ieder spore een wondertje van vormgeving. Iedere soort heeft weer zijn eigen karakteristieke eigen vorm die alleen maar onder een sterke microscoop te zien is en daardoor kan meehelpen aan de determinatie van een varenplant.

Varens komen, behalve op de polen, overal op aarde voor en hebben de meest bijzondere vormen aan genomen. Van millimeters groot tot tientallen meters hoog. Levend onder water tot in de droogste woestijnen. Groeiend in ijskoude tot soms zelfs in gloeiend hete gebieden. Met kleuren, niet alleen groen, maar soms ook rood tot pimpelpaars. Allemaal met eigen aanpassing aan de verschillende milieus om te overleven. Vele soorten kunnen vaak ook nog in vele variaties voorkomen met de meest bijzondere bladvormen. Bij elkaar zo’n 25.000 soorten en variaties. En iedere dag worden er nog nieuwe soorten bij gevonden.

En wist u dat u sommige soorten ook kunt eten?

Fascinerende planten die in het Engeland van de negentiende eeuw een ware varengekte deden ontstaan, vergelijkbaar met de tulpengekte bij ons in de gouden eeuw.

In mijn verhaal zal dit alles en nog veel meer de revue passeren. Wel zal ik in mijn verhaal me concentreren op de winterharde varens die we zeker met de huidige winters in onze tuinen kunnen gebruiken.”

We gaan een Herfstguirlande maken op touw, en hangen / leggen het op een plankje. In de mooie herfst kleuren! Het is weer een andere techniek die je anders niet zo gauw gebruikt maar toch, als je het onder de knie hebt, vaker gaat gebruiken.

Geef je op met je zus - vriendin - moeder - oma. Ook mannen - zijn natuurlijk welkom. Dan maken we er wat moois van, onder het genot van een kopje thee of koffie met wat lekkers .

Woensdag 19 oktober, 13:30 uur tot ongeveer 16:00 uur
Waar: van de Weerdstraat 66, 6709 TT Wageningen
Bij: Monique ter Brugge , telefoon 06-20118903

Op zaterdag 1 oktober houden we van 9:30 tot 10:30 uur de najaarsstekkenruilbeurs bij het Koetshuis van Arboretum Belmonte. Je bent welkom met zaden, stekken, bollen en knollen en planten voor binnen en buiten. Ook ‘groenboeken’/tuinbladen en gebruikt, goed gereedschap kun je mee brengen.

Breng vooral veel stekken mee naar de ruilbeurs!

Om 9.30 uur begint het ‘ruilen’. Kom op tijd, want de ervaring leert dat de aangeboden planten snel weg zijn! Ook voor niet-leden is deze beurs gratis, ook als je zelf geen planten kunt inbrengen. De koffie staat klaar!

Wat een weelde daar op het moestuinencomplex de Vierslag. Het lijkt wel tovergrond. Nu wordt er ook alles aan gedaan, Jopie schreef al eerder in de nieuwsbrief over de champcompost die door eenieder werd uitgereden in het voorjaar.

Het complex was oorspronkelijk voor het personeel van Schut papierfabriek en de oude heer Schut regeert nog altijd streng maar rechtvaardig: het mag zeker geen rommeltje worden. Er moet wel gewerkt worden.

Jopie is er duidelijk helemaal in haar element in haar prachtige pluktuin, ze geniet. Net als Annemieke, die het lage gedeelte heeft ontgonnen en dat deelt met mensen die het moeilijker hebben.

Als je het gemist hebt, kun je ook gewoon eens langslopen. Veel tuiniers staan open voor een praatje.

Groetjes, Pien van Dael

Tijdens een vakantie in Denemarken viel me op dat bij jonge aanplant van bomen langs de kant van de weg een groene (onopvallende) waterzak is gezet, die ervoor zorgt dat de nieuwe bomen over een veel langere tijd de beschikking hebben over water: ‘slow water release’. In dit type zakken zitten kleine gaatjes aan de onderzijde. In Nederland zie ik die zakken nog heel weinig. Wat ik wel zie is heel veel nieuwe aanplant van bomen die met deze hoge temperatuur allemaal het loodje leggen vanwege watergebrek. Een gemiste kans en bovendien zonde van het geld lijkt mij.

De hoeveelheid water die je normaal met een tuinslang of gieter aan een boom of struik geeft, stroomt voor een groot gedeelte weg over de aarde, waardoor de boom of struik er minder aan heeft. Of het verdampt voor een gedeelte. Via de groene zakken komt dezelfde hoeveelheid water druppelsgewijs uit de waterzak, waardoor de aarde het vocht goed kan opnemen, de aarde veel langer vochtig blijft en de boom de kans heeft om het water op te nemen en te overleven.

Ik heb zelf ook deze zakken in onze tuin staan en ze bevallen ons zeer goed. De zakken kun je ongeveer 1x per week vullen en ze hebben een handige rits, die je om de boom zelf of om een paal naast de boom kunt ritsen, zodat de zak altijd mooi rechtop blijft staan, ook als de zak leger wordt. De zakken zijn te bestellen via: bol.com of amazon (trefwoord: bewateringszak). Zelfs de Lidl verkoopt ze in hun webshop.

Een andere tip om water te besparen is het aanbrengen van een mulchlaag op de grond. Deze verhindert verdamping van water uit de grond. Bovendien lokt ze regenwormen die gangetjes maken waardoor het gietwater goed de grond ik kan trekken. Koop een goede hakselaar en versnipper hiermee al je snoeiafval en andere plantenresten (zonder de zaden!), dat kun je vervolgens prima als mulch gebruiken. In een volwassen tuin heb je ieder jaar voldoende snoeiafval om de mulchlaag aan te vullen.

Edwin Luijks en Leontine Colon

waterzakken voor bomen en heesters

Aziatische hoornaars komen van oorsprong niet in Nederland voor maar zijn onbedoeld meegekomen met een scheepslading naar Frankrijk in 2004 en hebben zich sindsdien sterk uitgebreid over Europa. Ze vormen een bedreiging voor inheemse insecten en overlast voor de imkerij. Onderzoek wijst uit dat een volk Aziatische Hoornaar zo’n 11,32 kg insecten per seizoen eet bestaande uit gemiddeld 38,1% honingbijen. Vanwege de sterke uitbreiding van het leefgebied van de Aziatische Hoornaar is deze soort opgenomen in Artikel 17 van de Invasieve Exotenverordening. Dit betekent dat Nederland de plicht heeft om de verspreiding van de Aziatische Hoornaar tegen te gaan. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij de provincies. Meer informatie over de Aziatische hoornaar en hoe je deze kunt herkennen kun je vinden op https://www.eis-nederland.nl/aziatischehoornaar. In Wageningen en omgeving worden ook Aziatische Hoornaars gesignaleerd.

Mocht u zelf een Aziatische hoornaar waarnemen, dan graag deze melden op waarneming.nl/go/vespa-velutina. Het is hierbij heel belangrijk dat je een foto toevoegt voor validatie. Na verificatie zullen de mensen van de Vespawatchers contact met je opnemen, zie ook de facebook pagina “Opsporing Aziatische hoornaar Nederland”: https://www.facebook.com/groups/275776554449992/. De waargenomen Aziatische hoornaar dus Niet Doodslaan! Het doodslaan van werksters heeft geen zin. Het volgen van werksters naar het nest en vervolgens het nest verdelgen wel.

Hoe de opsporing van nesten van Aziatische hoornaars in het werk gaat kun je bekijken op deze video: https://vlaamsbijeninstituut.be/zoektocht-naar-het-nest-van-een-aziatische-hoornaar/

We hopen dat je wilt helpen bij de opsporing van het nest van de Aziatische hoornaar!

(artikel overgenomen van de Nederlandse Bijenhouders Vereniging)

Edwin Luijks

PS Tijdens de Sallandreis zagen Truus Ponsen en ik een jagende Europese hoornaar in de tuin van Fortmond. Duidelijk herkenbaar aan de grootte en het opvallende oranje achterlijf. Deze joeg boven een veld bloeiende Sedum waar veel vlinders en hommels op zaten. En met succes, minstens één gevangen insect werd door de hoornaar direct meegenomen de bomen in. Hij was te snel om te fotograferen, helaas. Overigens zaten er ook bijzondere vlinders, waaronder een landkaartje en twee keizersmantels.

Leontine Colon

de Aziatische hoornaar (links) en onze inheemse Europese hoornaar (rechts)

Voor het hospice maken we graag kleurige boeketten in allerlei kleurencombinaties. Voor mij is het Afrikaantje (Tagetes voor de kenners) een heerlijke bloem om daarbij te gebruiken.

Bij Afrikaantjes denken mensen vaak aan het ouderwetse gedrongen plantje in een rijtje langs het tuinpad van vader. Maar niks is minder waar, er zijn vele soorten in verschillende hoogtes, je hebt enkele en dubbele, met franjes of met streepjes, groot of klein-bloemig, in enkel (bruin)rood, oranje of zacht geel en zelfs witte maar ook met meerdere kleuren. Oorspronkelijk kwamen ze uit Mexico waar ze nu nog steeds worden gebruikt om in november de graven te versieren op ‘de dag van de doden/ Dia de los Muertos’. De Spanjaarden namen ze eind 16e eeuw mee naar Europa en In de eerste jaren werd de plant vooral gezien in Spanje. En dan vooral in de tuinen van de Moren die zich in Spanje hadden gevestigd. Moren waren afkomstig uit Afrika en men denkt dat de plant om die reden de naam Afrikaantje heeft gekregen. Momenteel worden er in Afrika veel verschillende soorten Afrikaantjes geteeld voor de consumentenmarkt en komen er nu dus ook veel Afrikaantjes echt uit Afrika.

In de moestuin worden de bloemen vaak geplant vanwege het beschermende karakter. Zo verspreidt deze een specifieke geur waar insecten niet zo dol op zijn en hierdoor uit de buurt van de plant blijven. Ook onder de grond bewijst het plantje zijn nut. Aaltjes zijn een ware plaag voor planten maar ze houden niet van de wortels van het Afrikaantje. Vanuit de wortels geeft het Afrikaantje namelijk stoffen af waar het aaltje van opleeft, maar daarna ook sterft.

Afrikaantjes kunnen niet tegen vorst, ze sterven af als het vriest en hun zaden ook. Wanneer de plantjes in de herfst worden ondergewerkt helpen ze mee aan het verbeteren van de grondkwaliteit en verhogen ze de hoeveelheid organische stof in de grond. Afrikaantjes leggen zelf geen stikstof uit de lucht vast, maar het komt wel weer vrij uit het dode materiaal wanneer het onder de grond gewerkt is. Dus zaaien komend voorjaar!

Op ons tuincomplex worden in het voorjaar, zaden en stekken geruild/ gedeeld en het zaad van de verschillende soorten Afrikaantjes verwisselt dan ook regelmatig van eigenaar. Daardoor kennen we niet altijd de officiële namen maar geven we ze de naam van de gever. Zo hebben we Afrikaan Erna (onze moestuinbuurvrouw), al hebben we pas ontdekt bij de Boschhoeve dat deze prachtige hoge enkelbloemige dieprode bloem Tagetes Linnaeus heet en zelf heb ik ooit bij Vreeken in Dordrecht de Tagetes Lime Gem gekocht, ook wel Citrusafrikaantjes genoemd, met een heel klein geel bloempje die heerlijk ruikt. Andere mooie soorten zijn Tagetes Bolero, Kees Orange en Jolly Jester.

En dan knippen maar voor de boeketten, in combinatie met bv. dahlia’s of zinnia’s blijven ze wel 2 weken mooi op de vaas. En oh ja, in de tuin niet vergeten de uitgebloeide bloemen eruit te knippen!!

Met groene groeten, Jopie de Boer

Het bijenhotel dat ik samen met de cursisten op de workshop in februari 2022 heb gemaakt is volledig in gebruik. De grotere gaten (6 mm doorsnede) werden vooral in het begin van de zomer geboekt. Nu in deze tijd (augustus) zijn juist de kleinere gaatjes vol met larven van solitaire bijen.

Een groot succes!.

Edwin Luijks

volgeboekt bijenhotel

In de nieuwsbrief van maart meldden we al de dat er plannen werden gemaakt voor deze reis naar het grootste bloemenspektakel van Europa, genaamd Fleuramour. De reiscommissie van Groei&Bloei afdeling Deventer organiseert nu definitief op vrijdag 23 september een dagtocht naar Fleuramour. Dit evenement vindt plaats op het prachtige kasteeldomein van Alden Biesen, in Bilzen, Belgisch Limburg. De opstapplaatsen zijn Raalte, Deventer, Apeldoorn en Arnhem, vertrektijden respectievelijk 7.30 uur, 8.00 uur, 8.30 uur en 9.00 uur. Er zijn nog enkele plaatsen beschikbaar. Ga voor uitgebreide informatie en aanmelden (tot 15 september) naar https://deventer.groei.nl/actueel/excursies-2022-1/standaard-titel.

In reactie op het artikel over slakken in de nieuwsbrief van juli kregen we deze reactie, een nuttige aanvulling.

Ik zag in de nieuwsbrief een artikel over slakken. Ik heb een aanvulling. De huisjeslakken die de schrijfster bedoeld zijn Segrijnslakken. Die zijn idd een ramp. Echter, de zwart gebandeerde roze/gele slakken eten nauwelijks planten (gewone tuinslak). Die laat ik dan ook volledig toe in mijn tuin, itt de Segrijnslakken.

Vriendelijke groet, Jan Willem

Segrijnslakken (links) en Gewone tuinslak (rechts)

Word dan nu lid en ontvang het septembernummer van Groei&Bloei. Als nieuw lid betaal je dan per 1 oktober €13,95 (in plaats van € 30,-) voor de resterende contributie voor 2022 en als welkomstgeschenk krijg je 6 Elho hangpotten 'Corsica Vertical Forest, met een adviesprijs van €41. Het welkomstgeschenk en de ledenpas worden nagezonden.

Nieuwe leden die zich via een afdeling aanmelden hebben een voordeel boven nieuwe leden die via de landelijke website binnenkomen: via de afdeling krijgen zij een cadeau EN korting, via www.groei.nl moeten zij kiezen tussen het cadeau OF de korting. Vraag dus het inschrijfformulier aan via info@wageningen.groei.nl.

ledenaanbieding:

Phlox op de Hessenhof (2016)