Wageningen
bekijk online
Nieuwsbrief maart 2021

betoverhazelaar

Beste Groei&Bloeiers en andere tuinliefhebbers

Hoe kwam uw tuin onder de sneeuw vandaan?

Mijn tuin zag er best wel goed uit met het gras nog groen en weinig breuk van takken door de sneeuw. Het was dan ook een ideale winter in een notendop. Eerst kwam het hoge water wat altijd een prachtig gezicht is vanaf de dijk. Toen viel er een pak sneeuw dat zich als een warm dekentje over alle tuinplanten vlijde. De sneeuw koelde ook het water af in de uiterwaarden. Een mooi begin van 2 weken matige tot strenge vorst. De wereld zag er betoverd wit uit. Dat licht konden we goed gebruiken om ons humeur wat op te vrolijken in deze coronatijd. Sneeuwpret, schaatskoorts, ik heb er echt van genoten!

En toen kwam die bizarre omslag binnen een week van -14 naar + 17 graden. De natuur sloeg op hol. Ineens was het lente. Februari was een maand van uitersten.

Een ander lichtpuntje was dat onze eerste digitale lezing met Sander Onsman een succes was. Meer dan 90 aanmeldingen kregen we binnen en vele enthousiaste reacties nadien. Dat gaan we vaker doen. Een tweede lezing wordt op 25 maart gehouden over het reilen en zeilen op een vaste plantenkwekerij in de winter door Arjan Schepers. Zie verder in deze nieuwsbrief voor aanmelding.

De ALV van donderdag 18 maart gaan we ook digitaal via Zoom houden. Leuk als u zich aanmeldt en meedoet met de vergadering! De zadenruilbeurs schuiven we door naar de stekkenruilbeurs in april.

Helaas gaan onze snoeicursus en tuinexcursie naar Hemmen niet door i.v.m. corona. Volgend jaar weer een kans.

Volgende maand valt de flyer van het tweede kwartaal bij de leden in de bus. Het bestuur plant gewoon de activiteiten in, ook al moeten we ze misschien afgelasten vanwege de RIVM-regels. Dat leest u dan in onze nieuwsbrief.

Hoewel de kou nog niet helemaal is vertrokken, hebben we bijna dagelijks een overvloed aan zon. In combinatie met het lengen van de dagen, kunnen we wel stellen dat we klaar staan voor een nieuw tuinseizoen. Dat wordt weer genieten van planten en bloemen.

Greet Steenhuis, voorzitter

Algemene ledenvergadering (ALV)

Op 18 maart zal digitaal de ALV plaatsvinden. Leden krijgen daartoe een week te voren de stukken toegestuurd en instructies voor het aanmelden.

Bloemschikken voor Pasen

Op donderdagmiddag 25 maart organiseert G&B Wageningen e.o. een Paasbloemschikworkshop o.l.v. Monique ter Brugge. Monique is een ervaren bloemschikster en heeft daarin al veel cursussen gevolgd. Ze gaat samen met de deelnemers een mooi creatief paasstuk maken met natuurlijke materialen. Een piepschuimbol wordt bekleed met mos en verder afgewerkt met bolletjes, voorjaarsbloemen, eierschalen enz. Dit bloemstuk kan gemaakt worden door zowel beginnende als gevorderde bloemschikkers.

Monique ontvangt je graag samen met gastvrouw Rita Steenbergen in het gezellige tuinhuis op de boerderij in het Binnenveld, evt. kan er buiten worden gewerkt. Uiteraard houden we rekening met de op dat moment geldende RIVM-maatregelen en is e.e.a. onder voorbehoud.

Locatie: Rijnsteeg 35a, 6708 PJ Wageningen
Datum: donderdag 25 maart 2021
Tijd: 13.30 - 16.00 uur
Kosten: voor leden €17,50 en niet-leden €25,- incl. materialen, koffie/thee en iets lekkers.
Aantal deelnemers: min. 5 en max. 8 deelnemers

Opgave: vóór 18 maart op info@wageningen.groei.nl o.v.v. workshop bloemschikken.

25 maart digitale lezing: 'Een kwekerij in winterslaap?' door Arjan Schepers

Omdat onze eerste Zoom-lezing met 75 toehoorders een groot succes was, hebben we in deze maand een tweede lezing georganiseerd. Plantenkweker Arjan Schepers uit Mariënheem in Salland geeft een kijkje in de werkzaamheden van een kwekerij in de winter. Niks niet winterslaap!

Arjan Schepers heeft een kleinschalige kwekerij met een bijzonder assortiment vaste planten. Hij kweekt nieuwigheden die een verbetering zijn van bestaande soorten maar ook oudere variëteiten die bewezen hebben nog altijd van waarde te zijn. Het assortiment omvat planten waarvan we weten dat ze gezond zijn, stevig staan, winterhard zijn, niet woekeren en een grote sierwaarde hebben.

Nu in maart staan de plantenvakken weer vol voor de verkoop. Maar wat ging daaraan vooraf? Een interessante lezing, ook voor diegene, die zelf graag eigen planten zaait en kweekt. Arjan zal ook zijn nieuwste assortiment van bijzondere vaste planten laten zien, en zijn toekomstplannen voor de kwekerij.

Deelname
Het werkt als volgt. Om deel te nemen stuur je een mail aan info@wageningen.groei.nl met als subject/onderwerp 'deelname aan lezing'. Je ontvangt dan een link naar de online lezing, met uitleg hoe je het programma Zoom installeert. Dit hoef je maar één keer te doen. Ontvang je deze mail niet, kijk dan even in je spam-box. De link open je op je computer, laptop of tablet. Je krijgt beeld en geluid van de presentatie dan live op het scherm. Tijdens de lezing kun je in de chat vragen stellen. Aan het begin van de lezing zullen we het gebruik van Zoom nog even uitleggen.

screenshot zoomlezing van Arjan Schepers

Afgelast i.v.m. corona

Helaas moeten wij, na overleg met de begeleiders, de volgende activiteiten afgelasten, nu we vanwege corona nog niet bij elkaar kunnen komen.

  • De zadenruilbeurs van 18 maart, deze wordt doorgeschoven naar de stekkenruilbeurs in april.
  • De middagexcursie van 24 maart naar de Prunuscollectie van kasteel Hemmen.
  • De workshop Moestuinieren op 12 en 16 maart bij Woon- en tuinwinkel Loenen in Renkum. De 6 deelnemers zijn geïnformeerd door Ina Bakker en zij zal contact met hen opnemen wanneer e.a. wel mogelijk is. Heel jammer, maar we gaan er vanuit dat de workshop op enig moment wel door kan gaan. Aan het enthousiasme van Ina zal het niet liggen.

In plaats daarvan organiseren wij enkele digitale lezingen, zie elders in deze nieuwsbrief en op onze website.

Terugblik zoom-lezing van Sander Onsman

Een historisch moment: afdeling Wageningen hield voor het eerst een lezing online, via Zoom. De primeur was voor Sander Onsman van Onszaden.

Donderdagavond 25 februari een kwartier voor aanvang logde ik in op Zoom met de link die ons was toegestuurd. Ik was zeker niet de eerste, een dertigtal anderen zat al thuis klaar achter het eigen computerscherm. Uiteindelijk waren 75 mensen ingelogd en kon Greet de avond openen en Sander het woord geven.

De filosofie van Onszaden is dat de lokale natuur in waarde stijgt wanneer de zaden die men er verzamelt verkocht kunnen worden. En daardoor behoudt men de natuur en daarmee de biodiversiteit. Die gedachte slaat aan, want Onszaden groeit en heeft inmiddels 6 medewerkers om alle bestellingen te verzenden. Nu de winkel aan de Bergstraat er niet meer is, heeft Sander meer tijd om de contacten te onderhouden met de lokale mensen die de zaden verzamelen.

Sander nam ons mee naar de verschillende klimaatzones, tropisch, subtropisch en gematigd en liet zien wat voor planten daar zoal groeien die uit zaad vermeerderd kunnen worden. Iedere zone heeft zijn eigen temperatuur en neerslag waaraan de zaden zijn aangepast en waarmee je dus bij het zaaien rekening moet houden. Zaden met een harde zaadhuid moeten worden aangeschuurd of geweekt zodat het water erin kan. Gebruik daarnaast luchtige grond zoals zaai-en stekgrond, en heb voldoende geduld want het kiemen kan soms lang duren. Een plekje in de koelkast is handig voor zaden die een koudeperiode nodig hebben.

Het voordeel van Zoom was dat iedereen de presentatie haarscherp op het eigen scherm zag, zodat de mooie foto’s goed tot hun recht kwamen. Beeld en geluid waren perfect, in ieder geval bij ons en hopelijk bij iedereen. Dit is een prima alternatief zolang we door corona niet bij elkaar kunnen komen voor de lezingen.

Leontine Colon.

screenshot zoomlezing van Sander Onsman op 25 februari

Het is verdorie maart

Het is al maart, op mijn knieën in de tuin

Zouden ze het al doen? maar nee zucht

Onder het dorre beukenblad verscholen voor de kille wind

Ligt het groen, de opgerolde blaadjes, maar geen knopjes

Al kijk ik ze de grond uit

 

Maar het is verdorie maart, hup op de fiets

Ik weet ze wel te staan bij het kasteel, mooi luw

Zouden ze het doen? Jaaaah

Al van ver zie ik de paarse gloed, met zijn allen

Wat doen ze het goed, zucht

 

He mevrouw, hebt u het gezien, al die viooltjes!

O ja mooi.

En wat is dit?

Kraailook denk ik, familie van de bieslook, proef maar.

O ja

En dit is denk ik postelein.

 

Ik neem wat kraailook en postelein mee. Lekker in de sla.

 

Pien van Dael

 

 

Maartse viooltjes

Wandelen rond het stinzenplantenpaleis bij kasteel Hackfort

Al eens gewandeld in het park en de bossen van kasteel Hackfort in Vorden? In deze coronatijd zeker de moeite waard om daarvoor een ritje naar de Achterhoek te maken.

In het voorjaar is er rondom het kasteel een geweldige kleurenpracht te zien van stinzenplanten. Na een inventarisatie in 2009 van de bestaande stinzenflora, heeft Trudi Woerdeman, bekend o.a. van haar stinzentuin de Warande in Laag-Keppel en haar boeken over Tuinieren met stinzenplanten, een aanvullend stinzenfloraontwerp gemaakt. Ze kreeg de opdracht om de reeds aanwezige soorten aan te vullen met nieuwe, passend binnen het historisch perspectief. Van 2010 tot 2015 is haar plan uitgevoerd met hulp van heel veel vrijwilligers en zijn er in totaal een half miljoen!!! bollen gepoot.

Er zijn verschillende wandelroutes rondom het kasteel en in de zomer is er ook een moestuin met vergeten groenten te bewonderen.

Voor meer informatie over het stinzenfloraontwerp: https://stinze-stiens.nl/stinzenflora-monitor-beheer/het-stinzenplantenpaleis-van-hackfort/
Voor informatie over de wandelroutes kunt u terecht op de site van Natuurmonumenten: https://www.natuurmonumenten.nl/natuurgebieden/landgoed-hackfort
Adres: Kasteel Hackfort, Baakseweg 8 in Vorden.

Jopie de Boer

Stinzenplanten bij het huis van dr Visser in Heelsum

Biologische bestrijding in de huiskamer

In 1997 kreeg mijn vader voor zijn zevenentachtigste verjaardag een prachtige Hibiscus van zijn jongste kleindochter. De plant had grote warm-gele bloemen met een donkerrood hart.

Er werd goed voor haar gezorgd: elk jaar werd zij gesnoeid en verpot en ze werd op tijd begoten en bemest.

Toen mijn vader tien jaar later overleed erfde mijn Bas de plant, die hij op zijn kamer zette. Ook hij zorgde er heel goed voor. Als zij in maart gesnoeid werd kreeg de wortelkluit ook een beurt: met de broodzaag werd er rondom een flink stuk afgesneden, wat ik wel heel eng vond. Daarna kreeg zij verse potgrond.

De Hibiscus deed het fantastisch en elke morgen nam mijn Bas een bloem voor mij mee naar beneden, soms wel twee of drie en dat ging zo de hele zomer door.

Zo’n bloem bleef precies twee dagen mooi in een vaasje, net zo lang als aan de plant.

Sinds onze verhuizing naar De Roosebrink staat de plant in de woonkamer en ook daar doet ze het goed. Helaas kwamen er eind september heel kleine zwarte bladluizen in, die niet verdwenen na een bad met een flinke koude douche. Tenslotte snoeide ik haar medio oktober rigoureus, ook al het blad verwijderend en ze liep meteen mooi uit. Al heel snel verschenen er weer luizen op de piepkleine nieuwe blaadjes. Elke dag wreef ik die met mijn vingers weg of met een heel zachte vochtige tandenborstel, zonder succes. Tot ik onlangs een lieveheersbeestje ontdekte in de slaapkamer, waar het raam altijd een eindje open staat. Ik heb het diertje op de Hibiscus gezet en waarachtig: het begon te eten. Heel traag verplaatst het zich over de hele plant. Ik zie bijna geen luizen meer en ik hoop nu maar dat deze kever ook de heel kleine luisjes opeet.

Truus Ponsen-Bruinvis

Low tech citrusteelt in steenkoud Rusland

Tot halverwege de vorige eeuw teelden de Sovjets citrus in gebieden met serieuze vorst, buiten, zonder kassen of verwarming. Rond WO I ging het om een paar honderd hectares in Georgië met haar relatief milde klimaat. Door veredeling uit zaad, via zogenaamd progressief afharden, waarbij het opkweken telkens een paar honderd kilometer naar het noorden werd opgeschoven, lukte de teelt uiteindelijk in gebieden met vorst tot -30. Rond 1950 ging het om 30.000 hectare en 200.000 ton per jaar.

Het ging om teelt in tot 2 meter diepe en 3 meter brede greppels, met telkens een maximale lengte van 50 meter, die ‘s winters werden afgedekt. Het ging om allerlei soorten citrus; sinaasappels, limoenen, grapefruit. Mandarijnen bleken het hardst, citroenen het kwetsbaarst.

De boompjes werden laag gesnoeid, van 50 tot 200 cm. In de koudste gebieden werden de boompjes elk jaar uitgegraven en in schuren overwinterd. De teelt was uiteraard zeer intensief, hetgeen ook de reden was voor het verdwijnen ervan.

(Bron: solar.lowtechmagazine.com)

Rob de Waard

een citrusplant met bloem en vrucht

Tip duurzaam tuinieren: hittestress tegengaan

Dat belooft wat voor deze komende zomer!

Als het nu al in februari dagen achtereen boven de 15 graden is, hoe heet zal het deze zomer dan wel niet worden. We zijn het bijna alweer vergeten, maar de hittegolf in de vorige zomer duurde 8 dagen met temperaturen soms tegen de 40 graden! Het was binnen meestal beter vertoeven dan buiten.

Daar moeten we wat aan gaan doen, met heel veel groen!

  • Een boom planten voor meer schaduw, is natuurlijk een van de meest voor de hand liggende oplossingen. Onder bomen kan het tot wel 10 graden koeler zijn dan onder een parasol!
  • Niet iedereen heeft de ruimte in zijn tuin om meer bomen en struiken neer te zetten, maar het plaatsen van een pergola, waar groen overheen groeit, past al gauw, geeft ook schaduw en het ontneemt je uitzicht niet. Bijvoorbeeld een Clematis of Trompetbloem.
  • Een muur waar de zon op staat te bakken, kun je mooi bedekken met een Sterjasmijn of Vuurdoorn.
  • Een terras met hete stenen doet pijn aan je voeten, terwijl een grasveldje altijd koel aanvoelt.

De hittestress in steden is ook een groot probleem en vele gemeentes willen er zeker aan gaan werken. Zo zijn er initiatieven van Stichting Steenbreek samen met creatief bureau Groenemorgen om 10.000 geveltuintjes dit jaar in Nederland aan te leggen. Dit zorgt voor meer verkoeling, een groenere leefomgeving, minder wateroverlast en luchtvervuiling, en geluidsdemping in de stad.

Bij Intratuin kan men een minibosje van 3 m2 bestellen: ‘bosje hier, bosje daar’. Met dit minibos-pakket van het Wereld Natuur Fonds, Tuinbranche Nederland en IVN natuureducatie doe je iets goeds voor de natuur én voor je eigen tuin. Ze hebben een makkelijk te planten minibos-pakket samengesteld met inheemse bomen, struiken en zaden, die goed zijn voor de biodiversiteit en die aangepast zijn aan ons klimaat. Zo kan iedereen een stuk van zijn tuin omtoveren tot een minibos. Een bosje hier. Maar ze gaan nog verder: een Bosje daar:

Voor elk pakket planten ze 3 bomen in het Atlantisch Regenwoud in Brazilië. Door wereldwijde ontbossing zijn we inmiddels de helft van de bossen op aarde verloren. Waren er zo’n 200 jaar geleden nog 6 biljoen bomen op aarde, nu zijn het er nog maar 3 biljoen. Om de aarde leefbaar te houden moeten we bestaand bos beter beschermen en ontboste gebieden duurzaam herstellen. Met een bosje hier draag je bij aan een bosje daar.

Genoeg ideeën denk ik voor verkoeling in de tuin, waarmee je nu al kan beginnen!

Greet Steenhuis

De moestuin in maart: palmkool

In mijn kasje heb ik inmiddels de palmkool voorgezaaid. De oude palmkool staat nog in de tuin, zelfs na de laatste vorst, die gaan we oogsten voordat de nieuwe planten uitgezet worden, wat nog wel even zal duren. Tussen zaaien en uitplanten zit meestal een week of 10, dus zaaien in februari betekent planten in april.

Een veel gebruikt ras is Nero di Toscane. Ik zaai deze palmkool in potjes van 9 cm met potgrond, 4 zaadjes per potje. De zaden duw ik een paar mm de grond in zodat ze vochtig blijven. Binnen een week staan ze boven. Per potje houd ik 2 zaailingen aan en geef zo nodig wat mest. Gele blaadjes betekent dat ze te droog staan en/of te weinig voeding hebben, dat moet je zien te voorkomen. In april gaan ze dan de tuin in, op goed bemeste grond. Van de 2 overgebleven zaailingen knip ik pas bij het uitplanten de kleinste weg. Zo heb je altijd genoeg planten, ook als er eentje onverhoopt mislukt.

Je kunt koolplanten tegen rupsen beschermen met UV-bestendig insectengaas. Eerst gebruikte ik een klamboe, maar die is na een jaar in de zon echt wel versleten. Met 5 electrabuizen van kunststof bouw je een koepeltentje en je spant het doek daaroverheen. Je hebt dan nog wel wat slakkenvraat in je kool maar geen rupsen.

Begin juni kun je de eerste bladeren oogsten. Deze zijn heerlijk om te wokken, je kunt de steel en de harde middennerf er het beste uithalen. Pluk de onderste bladeren, maar laat bovenaan genoeg zitten zodat de plant doorgroeit. Dan kun je blijven plukken tot in oktober. Tegen die tijd doet deze kool haar naam eer aan, want het lijken net kleine palmboompjes. Ik oogst per jaar zeker 10 kilo van mijn 15 planten.

Leontine Colon

palmkool in een gaaskooi tegen rupsen en vers geplukt blad

Helpt u mee aan de studeeropdracht van Kirsten Mills?

Als medeburger kent u allemaal de waarde van groene ruimtes en hoe belangrijk ze zijn voor ons welzijn en geluk, vooral tijdens de pandemie. Niet iedereen heeft toegang tot een tuin en het openbaar groen rondom Wageningen is een belangrijk onderdeel van het leven van mensen om tal van redenen zoals recreatie, gezelligheid (op afstand natuurlijk) en het eten van groente uit bijvoorbeeld pluktuinen.

Mijn naam is Kirsten Mills en voor mijn masterscriptie Milieukunde onderzoek ik wat en hoe mensen denken over het stedelijk groen in Wageningen. Ik bestudeer de voordelen van het openbaar groen. Zoals velen van jullie weten, heeft het openbaar groen niet alleen een positief effect op de gezondheid en het welzijn van mensen, maar er zijn ook tal van andere voordelen voor de planeet. Al met al worden deze voordelen "ecosysteemdiensten" genoemd en het inzicht van mensen in deze voordelen is de focus is van mijn onderzoek.

Mijn onderzoek kan nuttige informatie opleveren voor Wageningen. Mijn onderzoek is afhankelijk van data en daar kun je mee helpen. Hieronder staan een link naar een vragenlijst in het Nederlands die probeert te achterhalen wat mensen weten, denken en voelen over deze levensbelangrijke plekken om ons heen in Wageningen. Hoe meer mensen de vragenlijst invullen, hoe nuttiger mijn onderzoek. Geef de link graag door aan iedereen die u kent in Wageningen. Ik zal je zeker laten weten wat ik ontdek als mijn onderzoek is afgerond. Dus bij voorbaat hartelijk dank voor uw hulp bij mijn vragenlijst.

Nederlandse versie - https://forms.gle/JtFxZGk9TQhQgrLh8

 

Nieuw tuinprogramma op tv: Nederland moet groener

Vanaf zondag 14 maart 2021 gaan Lodewijk Hoekstra en weervrouw Helga van Leur in het RTL4-programma ‘Lodewijks Groene Geluk’ op pad om mensen te helpen bij het vergroenen van hun leefomgeving. Van geveltuintjes en gezamenlijke binnentuinen tot balkonnetjes, hele groene straten en dakterrassen, Lodewijk en Helga laten op een positieve en inspirerende manier zien hoe je hier ook zelf je steentje aan kan bijdragen! Elke week staat één project centraal dat van A tot Z gevolgd wordt.

Lodewijk Hoekstra, de bekendste en ‘groenste tuinman’ van Nederland, houdt zoveel van de natuur dat hij zijn kennis en liefde voor groen graag met heel Nederland wil delen. Zijn missie: ons land groener maken en mensen bewust maken van het feit hoe ze, relatief simpel, hieraan zelf kunnen bijdragen.

Helga van Leur, bekend als de meest populaire weervrouw van Nederland, zet zich al jaren in als ambassadeur van klimaat, duurzaamheid en gedrag. Door inzicht te krijgen in de urgentie, de mogelijke oplossingen en de weerstand vanuit ons brein wordt het makkelijker stappen te nemen om onze leefomgeving te vergroenen.

Met hun gedeelde passie voor onze leefomgeving kunnen Helga en Lodewijk elkaar perfect ondersteunen. Waar Lodewijk door zijn jarenlange tuin- en groenervaring zijn kennis over beplanting en toepassingen kan delen, vult Helga van Leur aan met op oplossingen die weers- of seizoensgerelateerd zijn én gaat ze het gesprek aan met ontwikkelaars van (nieuwe) duurzame of groene producten. Dit hangt altijd samen met het project waar ze die week mee bezig zijn.

De mensen bij wie Lodewijk en Helga langsgaan geven zichzelf of hun project op, ze moeten echter zelf helpen bij de uitvoering ervan. Vaak ook geholpen door familie of buren. Hierdoor wordt duidelijk dat je geen expert hoeft te zijn om zelf het verschil te kunnen maken.

Helga van Leur: “Een groene omgeving helpt ons bij de uitdagingen van een veranderend klimaat. Verduurzamen begint klein en dichtbij huis. Groen Geluk zit al in een klein hoekje!”

Lodewijks Groene Geluk is vanaf zondag 14 maart 2021 in een wekelijkse frequentie te zien bij RTL4 (17.30 uur), met elke week een herhaling vanaf zaterdag 20 maart 2021 (10.30 uur, RTL4). Meer informatie over Lodewijks Groene Geluk, tips en inspiratie voor het vergroenen en verduurzamen is te vinden op www.lodewijksgroenegeluk.nl, alsook op Instagram, Youtube en Facebook.

groen geluk

Nog geen lid van Groei & Bloei?

Nieuwe leden ontvangen het maart-, of aprilnummer gratis van de afdeling. Zij ontvangen tevens gratis de Felco 14 snoeischaar ter waarde van € 52,-. Deze wordt nagezonden.

Voor de rest van het jaar 2021 betalen zij nog:

  • met het maartnummer (actie t/m 17 maart, betalen vanaf april): € 43,95 in plaats van € 59,-; een korting van ruim € 15,-.
  • met het aprilnummer (18 maart t/m 21 april, betalen vanaf mei): € 38,95 in plaats van € 52,-; een korting van ruim € 13,-

 

ledenaanbieding: de Felco 14 snoeischaar

maart in Belmonte Arboretum