We hebben de eerste matige vorst gehad. De kou rolde ’s nachts over mijn tuin, die nog kleur genoeg had van de bloeiende dahlia’s, salvia’s en cosmos. Daar was in één klap niets meer van over. Het was in één nacht veranderd in een wintertuin. In het stukje ‘duurzaam tuinieren’ lees je hoe nu verder te werk te gaan.

Gelukkig had ik de tulpenbollen al in de grond gepoot. U ook, begreep ik uit de vele enthousiaste reacties van onze trouwe leden, toen u als sinterkerst-cadeau het tulpenpakket van onze vereniging aangeboden kreeg. We hadden bedacht dat u dit cadeau als compensatie van alle afgelastingen in dit rare coronajaar wel verdiende.
Fijn dat alle bezorgers ze zo snel bij u thuis konden bezorgen. Ze verzamelden ook uw emailadressen, waardoor onze ledenlijst nu bijna volledig compleet is om u digitaal op de hoogte te kunnen houden van het afdelingsnieuws. Dank daarvoor!
Leuk voor ons als bestuur dat het daarna bedankjes regende, die verderop in deze nieuwsbrief zijn te lezen.

Voor het bestuur is het, hoe graag we dat ook willen, met de huidige coronamaatregelen nog steeds niet mogelijk een nieuw jaarprogramma te maken. Het vertrouwde boekje zal dus begin januari niet bij u in de bus vallen. We informeren u via onze nieuwsbrief en website en proberen ieder kwartaal een flyer met activiteiten samen te stellen die u via de bezorgers ontvangt. Jammer dat het nog zo loopt, maar we doen ons best er iets van te maken.

Om contact met elkaar houden in deze coronatijd, zou het ook fijn zijn als we van u wat vaker een mooie foto of leuk stukje mogen ontvangen. Truus Ponsen heeft deze maand weer een leuk verhaal ingestuurd en Jopie de Boer heeft een interview gehouden met een al jarenlang trouw lid.
Misschien heeft u een leuke kerstversiering gemaakt. Laat ons meebeleven en inspireer andere leden. Daar worden we vrolijk van.

Ik blijf genieten van het buiten zijn, ook al ziet mijn tuin er een beetje troosteloos uit. Of toch misschien niet zo troosteloos? Je kunt ook van een wintertuin gaan houden, als je met andere ogen ernaar kijkt. De uitgebloeide bloemen maken een wintersilhouet, die zeker bij sneeuw of rijpvorming prachtig is. Winterbloei noemen we dat. Er is nog steeds kleur in de tuin: van geel naar bruin naar zwart, met misschien een groenblijver ertussendoor. Rustige kleuren in een rustige tijd van bezinning, plannen maken en het verheugen op het nieuwe tuinjaar.

Namens het bestuur wens ik u fijne feestdagen en een gezond 2021 en eindig ik met een mooie reactie die we ontvingen van een lid: “Ik zal de tulpen met genoegen poten en dan de wens huldigen dat de tulpen mogen gaan bloeien in een gezonde corona-arme wereld.”

Groet Greet Steenhuis, voorzitter

Na een woensdagmiddag bollenpakketten inpakken bij Jopie in de tuin, konden we ze gaan bezorgen. Wat was het leuk om de tulpenpakketten persoonlijk te bezorgen! En dat bij al onze 248 leden in de 20 bezorgwijken in Wageningen, Bennekom, Renkum-Heelsum en nog 15 andere plaatsen. Het bestuur en de vaste bezorgers hebben iedereen een ‘coronaproof’ bezoekje gebracht. Ook enkele nieuwe leden ontvingen het pakket. Vrijwel iedereen reageerde blij verrast, en we ontvingen ook naderhand nog talloze reacties via email en post. Een bloemlezing:

• Hartelijk dank voor de zak met tulpenbollen. Dat was een aangename verrassing! Komend voorjaar zal beslist fleuriger worden!
• Ik voel me gezien, gehoord en gewaardeerd als lid door jullie. Nu nog hopen dat de bollen gezien worden, ik hoop ALLEMAAL, geplaatst in de voortuin. Dank jullie wel, voor al het werk.
• Hartelijk dank voor de fraaie tulpenbollen. Ze staan al in de grond.
• Een prachtige verrassing vanmorgen aan mijn deur. Wat ontzettend mooi en attent om op deze manier de leden te verwennen.
• Hartelijk bedankt voor het vrolijke bollenpakket dat Marchje bij ons kwam brengen. Maarten heeft ze al in de tuin gepoot, leuk gebaar van het bestuur!
• Bedankt voor de bloembollen. Ze krijgen een mooi plekje in de tuin. Kan ik mooi uitproberen of tulpen het willen doen in deze tuin of dat de fazanten ze op zullen eten.
• Dat was een verassing om zaterdag bij mijn voordeur door een fleurige bollengroet van jullie ontvangen te worden. Ik zal ze met genoegen poten en dan de wens huldigen dat de tulpen mogen gaan bloeien in een gezonde corona-arme wereld. Dank voor al jullie inspanningen.

En van enkele bezorgers:

• Dank voor het bollenpakket. Het werd in “mijn wijk” goed ontvangen. En verder veel dank voor jullie inzet voor de vereniging.
• Veel verbaasde en blije gezichten aan de deur gezien.
• De leden van Groei&Bloei waren erg enthousiast over de bloembollen. Een heel leuk idee!

Dat wordt een mooi plaatje in april/mei komend jaar! Rest ons nog een oproep te doen onze mailbox info@wageningen.groei.nl straks te overladen met foto’s van de tulpen in bloei. Graag max ca 250 kB. Dan maken wij er een mooie collage van.

de tulpenbollenactie

Vroeger was de ‘winterklare’ tuin: plat gesnoeid en aangeharkt met veel plekken zwarte grond en de rozen werden met turf aangeaard. Misschien wel netjes, maar niet natuurvriendelijk. Het is tijd om er anders naar te kijken, zodat de insecten en het bodemleven weer meer floreren.

Bijna al het blad is nu wel van de bomen gevallen. De bladeren van het gras en de paden heeft u misschien in zakken verzameld om bladaarde van te maken, zoals in de nieuwsbrief van november beschreven. Ban de bladblazer, die al het insectenleven stuk blaast en verstoord.
Hopelijk heeft u de bladeren in de borders laten liggen als bescherming van de planten en insecten tegen vorst en straffe oostenwind. De pieren en andere bodemdieren gaan er ondertussen prachtige humus van maken om uw tuingrond te verrijken.

Ook is het beter om de vaste planten niet af te knippen. De holle stengels kunnen anders vol lopen met regenwater en bij vorst zal de plant in het hart met de winterknoppen bevriezen. In de stengels en uitgebloeide bloemen zitten vele insecten in winterslaap verscholen, die in het voorjaar weer de nieuwe uitlopers beschermen tegen luizen. Bij het opschonen van mijn verzamelde zaden, vond ik menig lieveheersbeestje! De uitgebloeide hortensiabloemen zorgen voor een microklimaat en beschermen de onderliggende bloemknoppen en de vogels speuren naar zaden in de zaaddozen in de bloemstengels. Het snoeiwerk kan dus het beste in het voorjaar gedaan worden om invriezen te voorkomen, en ook dan is het goed zoveel mogelijk te laten liggen in de tuin. Goed voor de insecten en tegen de droogte.

Alles gewoon laten staan dus. Alleen de dahlia’s heb ik eruit gehaald want bij een natte winter zullen de knollen anders in de grond wegrotten. Het uitspitten met een riek doe ik niet te vroeg! Pas na de eerste nachtvorst, zodat de plant afsterft en de knollen goed in rust kunnen komen. Volgend jaar zullen ze dan minder blad en meer knoppen maken en vroeger bloeien. Daarna droog en vorstvrij wegzetten.

Bij het opruimen van de terrasplanten in potten verzamel ik de oude potgrond in zakken. In het voorjaar verrijk ik het met compost en bladaarde en een hand organische mestkorrels. Ook de cocos-potgrond is erg goed om er doorheen te mengen. Zo wordt het weer prima potgrond om te gebruiken. Hiermee probeer ik het verbruik te verminderen en een bijdrage te leveren aan het milieu om minder CO2 uitstoot, die bij turfwinning vrijkomt, te krijgen. Hele natuurgebieden in Ierland en de Baltische staten worden nu nog afgegraven voor onze potgrond.

Na de kerst gaat onze kerstboom naar buiten en knip ik alle takken eraf om ze bij vorst te gebruiken om over gevoelige planten te leggen. Een kerstboom met kluit slaat toch maar zelden aan bij herplant in de tuin en zo gebruik ik hem toch nuttig voor mijn gevoel.

Tot zover mijn tips voor duurzaam tuinieren in de wintertuin.
Succes, Greet Steenhuis

Dahlia's na de eerste vorst, en daarna vorstvrij wegzetten

Groei&Bloei heeft een kerstdemo met Jan van Doesburg opgenomen. Deze is echt de moeite waard! Op de pagina www.groei.nl/bloemschikken/kerst-met-jan-van-doesburg vind je deze demovideo (wel even doorklikken naar 'Watch on YouTube').

Appel'taart' gemaakt door Monique ter Brugge:

Maandag 9 november leek het wel lente. De zon scheen, er was heel weinig wind en de lucht was lente-achtig. Hoewel ik geen tuin meer heb, wilde ik toch de tuin-scheurkalender van Romke van de Kaa en Paul Geerts op het toilet hebben. Op weg naar de boekhandel liep ik over de dijk met het nooit vervelende uitzicht over de uiterwaarden. Alle bankjes waren bezet, een tegenvaller. Op de stenen bank, waar mijn dierbare Bas in zijn studententijd zat te leren als het op zijn zolderkamertje aan het Bowlespark niet te harden was van de hitte, zat een jongeman gitaar te spelen.

Achter het Bassecour staat een gigantische Ginkgo biloba, nu helemaal goudgeel. Dit is een mannelijk exemplaar. Vlak daarbij staat een vrouwelijke boom, die er heel armetierig bij staat. Bij de bouw van het appartementencomplex in het Torckpark, ongeveer 20 jaar geleden, moest er rekening gehouden worden met deze oude boom, die eigenlijk in de weg stond. Hij of liever zij staat toch een beetje in de verdrukking. In datzelfde Torckpark staan nog enkele mooie jongere ginkgo’s. Dat is ook weer een soort boom die 60 jaar geleden heel bijzonder was en die nu al jaren soms als laanboom wordt toegepast, ook in Wageningen.

Zouden deze ginkgo’s net als de prachtige magnolia geplant zijn toen de Landbouwhogeschool gesticht werd in 1918 of al eerder in 1876 toen de Rijks Landbouwschool daar kwam? Wie weet dat?

Thuis vond ik mijn balkon volop in de zon. Daar wil ik een mini-nectarkroeg beginnen, waarvoor mijn dochter me een lavendelplant cadeau deed. Meer dan een uur lang vloog een bij van bloem naar bloem op de lavendel vlak voor mijn neus. Ik vind het wonderlijk dat de schaal met kleine geurende lila viooltjes nooit insecten trekt. Waar zou dat aan liggen?

Truus Ponsen-Bruinvis

Ginkgo biloba in herfsttooi

Wanneer bent u lid geworden van KMTP/Groei&Bloei?
Mijn eerste vrouw werd lid in de vijftiger jaren. Ze studeerde op Rollecate in Deventer voor landbouwhuishoudlerares tuin/groen en plantkunde en was verplicht om voor haar opleiding lid te worden. We zijn een tijdje geen lid geweest vanwege ons vertrek naar Nieuw-Guinea maar na terugkeer in Nederland zijn we in 1964 of 1965 weer lid geworden. De toenmalige secretaris de heer Rozenboom heeft me lid gemaakt en vroeg me bijna gelijktijdig voor het bestuur.

Wat was destijds de reden dat u lid werd van KMTP/Groei&Bloei?
Mijn vrouw wilde graag weer lid worden. Zij hield erg van bloemschikken, dat was vroeger een belangrijk item om dat goed in de vingers te hebben.

Wat is uw leeftijd? Bent u nog een actieve tuinier?
Ik ben 85 jaar en tuinier nog met veel plezier. We hebben plm 600 m2 tuin en naast een bloementuin met gazon heb ik ook nog een groentetuin. Ik doe dat wel samen met mijn vrouw Jos, zij is vooral van het snoeien en het grove werk. Ik vind zaaien en kruisen heel mooi om te doen, dat komt nog voort uit mijn werk als gewasveredelaar bij het Instituut voor Veredeling van Tuinbouwgewassen.
Vooral bij het kruisen vind ik het leuk om te zien wat er uit komt. Dat doe ik dan wel steeds met andere soorten, dit jaar heb ik vooral de Ricinus gezaaid met van die prachtige stekelige zaaddozen en de doornappel. En kruisen doe ik bv. de daglelie en de pioenroos. Het varieert allemaal wel, soms vergeet ik bv. de dahlia’s en dan bevriezen ze.
We hebben wel last van zevenblad maar dat neem ik maar op de koop toe.
Zijn vrouw Jos vult aan: We zijn geen keurige nette tuiniers hoor. Het hoeft voor ons niet allemaal onkruidvrij te zijn. We leven niet alleen voor de tuin. We zijn vooral graag lekker buiten bezig en wanneer het ons uitkomt.

Sies Toxopeus

Bent u zelf ook actief betrokken geweest bij Groei&Bloei?

Zoals ik al vertelde werd ik al snel bestuurslid van de afdeling Wageningen e.o. en meteen penningmeester tot eind 1976. Mijn taak was daarbij vooral het organiseren van de tuinkeuringen en ik deed de keuringen ook zelf. We kregen van het hoofdbestuur een A4tje met 3 kijkpunten (1. onderhoud, 2. kleur in de tuin en 3. eigen interpretatie)  en dat gaf altijd hevige discussies over de interpretatie, objectief kijken, blijft lastig. Rond 1985 kwam ik weer in het bestuur van afd. Wageningen en werd vicevoorzitter. Eind 1990 moest ik eruit, omdat de tijd van 5 jaar om was.
Ik werd lid van het hoofdbestuur en volgde daar de Dhr. Plug op, daarnaast werd ik ook lid van het rayon. Die ALV-vergaderingen waren zeer langdurende bijeenkomsten omdat iedereen zijn zegje wilde doen en we kregen dan ook pas maanden later een dik pak met notulen. Ik nam plaats in de commissie PR als lid, later als voorzitter. Ook na mijn termijn als hoofdbestuurder bleef ik in de PR-commissie. Als voorbereiding voor de Floriade is het Promotieteam t.b.v. ledenwerving opgericht. We organiseerden bijvoorbeeld een stand bij de Floriade in Zoetermeer in 1992 en ook in 2002 en 2012 was ik van de partij.
Vanuit het Promotieteam kwam ook al snel de vraag om op de Keukenhof een stand te bemannen en dat heb ik elk jaar tot mijn 80^e verjaardag gedaan. Toen moest ik ermee stoppen vanwege mijn leeftijd!?!
Daarnaast zat ik in de landelijke commissie Bloemschikken en organiseerden we bloemschikwedstrijden met een Groenmarkt. Mijn vrouw ging dan ook mee en daar hebben we veel gezellige weekenden aan overgehouden en veel leuke mensen leren kennen. Er was veel saamhorigheid met een vaste groep mensen, maar het was wel flink aanpoten. Het bloemschikken is nu allemaal wel veel commerciëler en professioneler geworden.
Ik heb 6 jaar in het hoofdbestuur gezeten en daarna nog in allerlei landelijke commissies van Groei&Bloei.

Zijn er activiteiten die door de afdeling G&B werden/worden georganiseerd waar jullie wel eens aan hebben deelgenomen?

Mijn eerste vrouw deed graag mee aan de kerststukjesactiviteit. En natuurlijk bezocht en bezoek ik met Jos nog wel eens een lezing of gaan we mee met een excursie zoals laatst naar mijn oud-collega Jan de Jong naar zijn proefveld Hypericums en sneeuwbessen. We gaan ook wel eens mee met eendaagse excursie: een hele mooie was die naar Brussel met hele bijzondere kassen. Maar we hebben het soms ook te druk om mee te gaan.

Wat wilt u meegeven aan jonge(re) tuiniers?

Weg met al die schuttingen en tegels! Zorg voor groen, daar word je vrolijk van en het is goed voor het milieu!

Blauweregen is een klimmer met een enorme groeikracht. Voor je het weet is het een warboel. Snoei 'm twee keer per jaar om het niet uit de hand te laten lopen. Gerard van Buiten van de Botanische Tuinen Utrecht vertelt waarom je moet snoeien en laat zien hoe! Zie deze webpagina en scroll naar beneden voor de video.

Dit is geen fake-nieuws, maar in de pluktuin in Heelsum is op 8 november j.l. het eerste sneeuwklokje in bloei gespot. En ook al een paar blauwe druifjes!

Vast een voorloper van wat ons de komende jaren te wachten staat wat betreft de veranderingen in de natuur.

Sneeuwklokje en blauw druifje in november al in bloei

Het bestuur heeft nog ruim voldoende ‘pergamijnzakjes’ op voorraad, die de leden tegen kostprijs kunnen bestellen. De zakjes zijn van doorschijnend papier en zijn prima geschikt om zaden droog in te bewaren, ook heel fijne zaadjes vallen er niet uit. De afmetingen zijn 6,3 x 9,3 cm. De zakjes kunnen goed met een watervaste viltstift worden beschreven. Ze kosten € 2,- voor 25 zakjes, inclusief verzendkosten. Te bestellen door een mailtje te sturen naar info@wageningen.groei.nl, onder gelijktijdige overmaking van het verschuldigde bedrag. Vergeet niet je naam en postadres te vermelden.

Vraag dan het inschrijfformulier van onze afdeling aan door een e-mailtje te sturen naar  info@wageningen.groei.nl. Doe je dat vóór 24 december dan ontvang je deze prachtige kerstaanbieding:

• het decembernummer van Groei & Bloei van 2020 gratis
• een mussenvilla t.w.v. €32,50 als welkomstgeschenk
• voor 2021 betaal je eenmalig het actietarief van € 54,95 i.p.v. 69,95

Deze kerstactie geldt alléén middels aanmelding bij de afdeling met het bovengenoemde inschrijfformulier (dus niet via de website!). Ook mag je in 2019 niet eerder lid zijn geweest.

*** Mussenvilla ook te koop voor bestaande leden! ***

Speciaal voor onze leden kan de leuke mussenvilla’s door onze afdeling ingekocht worden voor €17 per stuk. Te bestellen door een mailtje te sturen naar info@wageningen.groei.nl, onder gelijktijdige overmaking van het verschuldigde bedrag op rekeningnummer NL98 SNSB 0920 5264 54 tnv "afd  Wageningen eo KMTP". Vergeet niet je naam en postadres te vermelden.

De actie loopt tot de feestdagen. De bestelling wordt door onze afdeling in één keer gedaan.
Wij hopen hiermee voor u een leuk voordeeltje te hebben!

'Zomersneeuw' in Belmonte Arboretum, december 2019