Wat een geweldige dag was het! Onze tuin deed vandaag, 2 september, mee met de Nationale Tuin- en Klimaatroute. Eigenlijk had ik slechts vier officiële inschrijvingen via de site binnengekregen, maar omdat ik zelf nog wat PR had gedaan en andere tuingroepen had uitgenodigd, was er de hele dag veel belangstelling voor de rondleiding. Helemaal mijn ding om andere mensen te enthousiasmeren over duurzaam tuinieren, hemelwater afkoppelen, meer vogels, egels, vlinders en insecten in je tuin te krijgen. Leuk dat Sjon en Willy van de ‘Beeldbank vd Leefomgeving’ foto’s kwamen maken in de tuin. Na zo’n dag lijkt de Groei&Bloei missie geslaagd.

‘s Avonds op de bank voor de buis werd ik ook nog verrast met het nieuwe programma ‘12 Straten Groen’, waarbij heel veel stenen werden gewipt en planten gepoot. Zou Nederland toch nog groener worden?

Het heeft de afgelopen weken veel geregend en alles is flink gegroeid. Als je deze weken in je tuin gaat werken, denk dan alvast aan de komende Stekkenbeurs en gooi de overtollige planten niet weg, maar bewaar ze om andere tuiniers blij mee te maken. Voor nog meer vergroening dus.

Misschien zie ik jullie op de eerste lezing na de vakantieperiode 20 september over insecten in de tuin, of eerder al komende zaterdag op de Molenmarkt in onze Groei&Bloei-kraam.

Welkom!
Greet Steenhuis, voorzitter

rondleiding voor de Tuin- en Klimaatroute door Greet in haar eigen tuin

Zaterdag staan we weer op de Molenmarkt in Wageningen.

Het thema van de 45ste Molenmarkt is ‘Natuur in de stad’ en dus moet je als Groei&Bloei, als groene vereniging natuurlijk aanwezig zijn. Met een weelderige, bloemrijke kruiwagen als eyecatcher, gratis zaden en tijdschriften gaan we de bezoekers uitnodigen om hun tuin groener te maken en te verduurzamen. Gezellig als je even komt kijken in onze stand.

De aantallen insecten die overal kunnen worden waargenomen zijn tegenwoordig een stuk kleiner dan pakweg 30 jaar geleden. Die aantalsvermindering is al lang geleden begonnen en voordat mensen het in de gaten hadden: sluipenderwijs dus. Op ons verzoek vertelt Maurice Jansen, voormalig medewerker van de NVWA, waarom insecten in de tuin zo belangrijk zijn. Tijdens zijn lezing gaat hij kort in op de vele oorzaken die aan de grote vermindering van insecten hebben bijgedragen. Daarbij rijst de vraag wat we eraan kunnen doen. Aan het grote verhaal over de verdwijning van insecten kunnen weinigen wat veranderen maar hoe kan iemand ondanks het beperkte tuinoppervlak de voorwaarden creëren om het leven van insecten wat plezieriger te maken zodat er straks weer meer zijn. Maurice toont vertegenwoordigers van verschillende groepen van insecten en hun leefwijze: hoe en waarvan ze leven. Tevens zal hij aandacht besteden aan de bijzondere levenscyclus die ze doormaken. En: wat heb je aan mooie bloemen in de tuin als er geen voer is voor de rupsen en larven? Grond en bodem herbergen naast insecten ook allerlei dieren met meer dan zes poten zoals spinnen en duizend-en miljoenpoten. Ooit gehoord over wortelduizendpoten en weinigpotigen? Ook daar laat hij voorbeelden van zien want ook zij gaan in aantal achteruit. Er staat een compound microscoop en een stereomicroscoop klaar en er zijn verschillende insecten tentoongesteld die bekeken kunnen worden bij binnenkomst, tijdens de pauze en na afloop van de lezing.

Locatie: Koetshuis Belmonte Arboretum, Generaal Foulkesweg 94-A, 6703 DS Wageningen
Aanvang: 20:00 uur
Entree: gratis voor leden, niet-leden €3,00.

Op 7 oktober ben je weer welkom met zaden, stekken, bollen en knollen en planten voor binnen en buiten. Ook ‘groenboeken’/tuinbladen en gebruikt, goed gereedschap kun je mee brengen. Om 9:30 uur begint het ‘ruilen’. Ook voor niet-leden is deze beurs gratis, ook als je zelf geen planten kunt inbrengen. De koffie staat klaar!.

Inbreng planten, stekken, zaden, tuinboeken enz.: vanaf 9:00 uur

Start ruilbeurs: 9:30 uur
Einde: 10:30 uur
Locatie: Koetshuis Belmonte Arboretum, Generaal Foulkesweg 94-A, 6703 DS Wageningen
Entree: gratis, ook niet-leden zijn van harte welkom.

najaarsstekkenbeurs

Hallo allemaal, hier even een berichtje van mij / Monique

De zomerworkshop was een succes! Leuke bloemstukken - tevreden mensen, was gezellig. Helaas kan de Herfst workshop niet doorgaan dit jaar. Heb een nieuwe heup, en volop in de revalidatie. Daarom wil ik met Kerst graag een workshop organiseren. En wel op 13 december om 13.30 uur. Misschien zie ik je dan.

Voor leden - €17,50
Niet leden - €25,00
Graag opgeven bij aanmeldingen@wageningen.groei.nl

Bloemen groet - Monique ter Brugge.

foto boven: Workshop bloemschikken van 2 augustus. Het was weer een leuke, gezellige middag.
foto onder: Zomerbloementaart! Allemaal dezelfde bloemen, allemaal verschillende taarten, geweldig! De schelpen - uit Zeeland - waren een succes.

Zondag 1 oktober vindt de eerste ‘Ambachtelijke Plantenmarkt’ plaats, op de ideale locatie: Landgoed De Wiersse in Vorden. Tijdens de plantenmarkt kan je alles vinden waar menig plantenliefhebber warm van wordt: Biologische rozen, onbespoten vaste planten & pootgoed, zaden, inheems plantgoed en nog veel meer! Er zijn 16 stands. De Wiersse verzorgt koffie en thee met zelfgebakken Engelse cake in het koetshuis en ook zijn lichte maaltijden te halen. De tuinen ven het landgoed zijn op deze dag ook te bezichtigen. Samen met de kwekers, die je graag te woord staan tijdens de markt, kan de dag volgens ons niet meer stuk.

Zondag 1 oktober 10:00-16:30 uur, Wiersserallee 9, 7251 LH Vorden
Entree € 7,50, € 2,50 op vertoon van de oktober editie van Gardeners’ World.

https://www.dewiersse.com/plantenmarkt-1-oktober-2023/

In september kun je nog prima zaaien. Nu is namelijk het ideale moment voor het zaaien van winterharde eenjarigen. Deze hebben nu nog de kans om vóór de winter uit te groeien tot een stevige zaailing die in de pot in een koude kas of bij mild weer buiten kan overwinteren. Je kunt dan komend voorjaar eerder starten met uitplanten en de planten zullen groter en steviger worden en ook eerder in bloei komen dan wanneer je pas in het voorjaar zaait. Eén ding is cruciaal en dat is dat ze zoveel mogelijk de natuurlijke buitentemperaturen en voldoende licht krijgen, anders worden het ijle kasplantjes. Je kunt ze dus niet binnen op een vensterbank overhouden. Ze zijn winterhard, dus totdat het gaat vriezen kunnen ze zeker buiten blijven. Natuurlijk moet je ze wel beschermen tegen strenge vorst en waarschijnlijk ook wel tegen slakken. Zet ze dan tegen het huis aan, eventueel met een kapje erover, of in je koude kas.

Let wel, dit is dus wat anders dan koudekiemers, die zaai je pas kort voor de winter en komen pas op na de vorst.

Wat kun je nu zoal zaaien? Bekend is natuurlijk Lathyrus odoratus, de reukerwt, die je in WC-rolletjes kunt zaaien. Maar er is meer:

• Korenbloem (Centaurea cyanus)
• Duifkruid (Scabiosa)
• Eenjarige ridderspoor (Consolida ajacis en C. regalis)
• Gipskruid (Gypsophila)
• Grote wasbloem (Cerinthe major)
• Goudsbloem (Calendula)
• Straalscherm (Orlaya grandiflora)
• Rode sierpeen (Daucus ‘Dara’)
• Akkerscherm (Ammi majus) en Kantbloem (A. visnaga)
• Juffertje in ‘t groen (Nigella damascena)
• Papavers
• Bolderik (Agrostemma githago)
• Goudscherm (Bupleurum)
• Komkommerkruid (Borago)
• Leeuwenbekje (Anthirrinum majus)

Zelf gebruik ik als zaaibakjes de lege bakjes van tiramisu uit de supermarkt. Deze zijn van duurzaam zacht plastic waar je gemakkelijk afwateringsgaatjes in de bodem kunt maken. Ze passen dan precies in een tweede bakje zonder gaatjes waarin je water kunt geven zodat ze van onder af bevochtigd worden. Zo spoelt het zaad niet weg, en heb je minder kans op omvalziekte. Dat zaaien kan nog wel binnen op de vensterbank. Zodra de eerste echte blaadjes aan de plantjes zitten kun je verspenen in kleine potjes en buiten zetten en ze daar overwinteren.

Leontine Colon

foto boven: zaaibakje met onderzetter van tiramisu-verpakkingen
foto onder: Daucua 'Dara'

In de universiteitsbibliotheek van de WUR is nu een fraaie tentoonstelling te zien over de Flora Batava. Deze Flora werd tussen 1800 en 1934 uitgegeven in 461 losse delen, met daarin alle wilde planten die in de negentiende eeuw Nederland te vinden waren. Ook paddenstoelen staan erin, die destijds nog onder het plantenrijk werden geschaard. Voor deze flora werd van elke plant een botanische aquareltekening gemaakt, die werd omgezet in een gravure (met enig verlies van details) en gedrukt. Het drukwerk werd vervolgens met de hand ingekleurd. De afdeling Speciale Collecties beschikt over 1000 van de originele aquarellen, sommige van bekende kunstenaars zoals Anton Weiss. De tentoonstelling is ingericht ter gelegenheid van een speciale facsimile uitgave van de complete Flora Batava van 911 pagina’s met 2239 afbeeldingen, deels verkleind, die ook te bestellen is voor € 79,-. Online zijn de originele ingekleurde gravures met alle originele teksten in te zien bij de Nationale Bibliotheek [https://www.kb.nl/ontdekken-bewonderen/topstukken/flora-batava-bladerboeken].
In Wageningen zijn enkele van de originele aquarellen, enkele gedrukte pagina’s en een selectie van oude botanische boeken te zien. Deze werken worden normaliter in het donker in een geklimatiseerde opslag bewaard om ze te beschermen tegen zonlicht en vocht maar zijn daar voor de duur van de tentoonstelling uitgehaald. Medio september zijn de bladen ook nog een keer gewisseld, om de blootstelling aan daglicht verder te beperken. De tenstoonstelling is onlangs verlengd en nog te bekijken tm 15 oktober.

Bibliotheek WUR Forum, Droevendaalsesteeg 2, 6708 PB Wageningen

Flora Batava afbeelding 389 Lamium album; links het origineel van Anton Weiss, en rechts de ingekleurde gravure.

ons bezoek aan de tuin van Jelle Grintjes op 19 juli

Op 22 juli vond de jaarlijkse Open-Tuinendag van onze afdeling plaats in Renkum en Heelsum. Er waren 6 particuliere tuinen opengesteld en daarnaast een buurttuin en het “bijna vergeten” arboretum Oostereng. Zonder overdrijven kunnen we stellen dat het een groot succes was. De tuinen lagen er prachtig bij doordat de periode van droogte al vrij ver achter ons lag. En het was heerlijk weer. En zo hadden we een dag waarop het leek dat iedereen een goed humeur en een blij gezicht had, zowel de - naar schatting ruim 150 - bezoekers als deelnemers. Op het rustpunt (van Loenen woon- en tuin) was het zelfs zo druk dat er steeds vers appelgebak bijgebakken moest worden! Als OTD-commissie gaan we voltallig door en zullen in 2024 in Bennekom de Open-Tuinendag organiseren. We doen dat, net als bij de vorige Bennekom-editie, samen met tuinvereniging Floralia. We proberen er weer zo’n mooie dag van te maken, al was het alleen maar om te vieren dat Floralia volgend jaar 100 jaar bestaat!

Met vriendelijke groet, Ineke Davidse, Ineke Jenniskens en Roel Schuring.

de hele dag door waren er bezoekers bij de buurttuin aan de Waterweg

De lage zonnebloemen in de tuin aan de Kamperdijklaan 44. De zaden waren die dag gelijk uitverkocht bij Loenen.

Lianne graaft een uitloper uit voor een bezoeker aan OTD '23

het beleid om veel mensen per fiets te laten komen werkt goed

de 17 deelnemers kregen een enthousiaste rondleiding

Dit jaar heb ik voor het eerst dahlia’s in mijn moestuintje. Ik was er nooit zo’n fan van, maar de afgelopen jaren had ik in de tuin in de nazomer toch erg weinig bloemen. Dus wilde ik wat meer nazomerbloeiers. Ik ben daarom Aster ageratoides ‘Ezo Murazaki’ aan het vermeerderen die ik van de buurman kreeg, en er staat al een Vernonia crinita in knop van de septemberexcursie naar kwekerij Arjan Schepers van vorig jaar, met enkele zaailingen daarvan. Van Greet kreeg ik een prachtige enkelbloemige rozerode dahliazaailing. De andere vier dahlia’s bestelde ik in oktober bij de Groei&Bloei tuinenshop. Deze ontvangt de knollen pas in het vroege voorjaar van de kweker, zodat ze tot dan in optimale condities bewaard worden. Ik kreeg ze in februari geleverd en heb ze tot aan het planten in de verpakking in een plastic doos met gaatjes (tegen de muizen) in de koude garage bewaard. Op 22 maart plantte ik de knollen in grote potten in de koude kas en twee maanden later waren ze groot genoeg om in de moestuin te zetten. Daar groeiden ze voorspoedig en na enkele malen toppen om bossiger planten te krijgen begon de eerste in juli te bloeien. Dit was de enkelbloemige zaailing die veel stuifmeel maakt en een gewilde plant is voor bijen en hommels. Je snijdt de bloemen pas als ze helemaal open zijn, ze blijven op vaas een dag of vier mooi. Ik heb ze duidelijk te dicht op elkaar geplant. Dit weekend ga ik het onderste blad eraf knippen zodat ze meer lucht krijgen. Het advies is om de hele plant begin oktober af te knippen. Waarschijnlijk bloeien ze dan nog volop, maar als je langer wacht is het risico groter dat ze in de winter gaan rotten. Na 2 weken kan ik dan de knollen opgraven, schoon vegen en ondersteboven goed laten drogen. Mijn plan is om volgend jaar enkele planten in de siertuin te zetten en ze daar in de grond te laten, mits ik straks voldoende knollen kan oogsten om ze opnieuw in de moestuin te vermeerderen. Ik heb gemerkt dat te kleine knollen niet opkomen, maar als ik de kluiten maar in tweeën kan delen ben ik er al. Op youtube zijn hiervoor goede instructiefilmpjes te vinden.

Leontine Colon

de eerste bloeiende dahlia's v.l.n.r. Créme de Cassis, Café au Lait en de zaailing van Greet

Een handige agenda op ruim formaat met een hele pagina per week en een ruim notitievak voor al je tuinklusjes. Voorzien van fraaie foto’s aangeleverd door leden van Groei&Bloei. Tot en met 15 september te bestellen voor €14,95 en zonder verzendkosten op https://shop.groei.nl/47946/agenda.

Vernonia crinita opgekweekt door Roel en Ineke uit zaden van de ruilbeurs

Dan is er nu de Zomeractie. Deze loopt tot 15 september. Als nieuw lid krijg je korting op de resterende contributie voor 2023. Word je vóór 15 september lid, dan betaal je voor de rest van het jaar nog €13,95 (in plaats van €23,-; een korting van ruim €9,-). Je ontvangt dan het meest recente nummer van Groei & Bloei en als welkomstgeschenk een Metallo snoeischaar en zakmes, ter waarde van €40,-.

Nieuwe leden die zich via een afdeling aanmelden hebben een voordeel boven nieuwe leden die via de landelijke website binnenkomen: via de afdeling krijgen zij een cadeau EN korting, via  www.groei.nl moeten zij kiezen tussen het cadeau OF de korting. Vraag dus ons inschrijfformulier aan via info@wageningen.groei.nl .

ledenaanbieding

de stadsreus (Volucella zonaria), een zweefvlieg van 2,5 cm, zomaar bij Greet in de tuin!