Wageningen
bekijk online
Nieuwsbrief oktober 2023

De herfst is begonnen

Beste Groei&Bloeiers en andere tuinliefhebbers

Wat een prachtige nazomer hebben we toch. De bloemen in mijn tuin blijven maar bloeien en de vele bijen en prachtige vlinders genieten er volop van. Zelfs de kolibrievlinder werd weer gespot en kakelverse dagpauwoogvlinders van een 2e generatie. En dat is uitzonderlijk dit jaar en dat komt door de hoge temperaturen. Toch komt de herfst eraan! Dat zie je aan het verkleuren van het blad van de bomen. Het zijn nu de ideale weken om te tuinieren. De bodem is nog warm genoeg om planten te verpoten en geef je aanwinsten van de Stekkenruilbeurs een mooie plaats in je tuin. Knip niet alle uitgebloeide planten af en maak wat rommelhoekjes voor de dieren in de tuin.

Gerard van Buiten, altijd een goede spreker, komt 25 oktober in Bennekom een lezing geven over ‘Diervriendelijk tuinieren: mag het ook een beetje netjes?’. Wat voor tips zal hij voor ons hebben? Leuk als je komt luisteren.

Ben je ook benieuwd naar de uitslag van de tuinkeuringen? Hoeveel mooie tuinen er ondanks de droogte en hitte toch nog gevonden zijn. Onze groene wethouder Erik-Jan Bijleveld komt de prijzen uitreiken en Har Stemkens geeft een lezing over de verrijking van vaste planten in je tuin.

Zo aan het eind van het seizoen hebben we nog een workshop om je tuingereedschap te onderhouden. Eigenlijk maak ik dat nooit schoon en stop alles zo weer in het opbergvak. Dom natuurlijk, dus ik schrijf ik me snel in voor deze ochtend bij aanmeldingen@wageningen.groei.nl. Jij ook?

Ondertussen zijn we als bestuur druk met samenstellen van het nieuwe jaarprogramma 2024. Het zit weer vol met verrassingen. Wil je ook meedenken over het programma en helpen bij het organiseren? Meld je dan aan als kandidaatsbestuurslid. Zou fijn zijn. Je bent van harte welkom.

Greet Steenhuis, voorzitter.

Ank Koster fotgrafeerde deze kolibrivlinder in haar tuin

Zaterdag 7 oktober: Najaarsstekkenbeurs

Op 7 oktober ben je weer welkom met zaden, stekken, bollen en knollen en planten voor binnen en buiten. Ook ‘groenboeken’/tuinbladen en gebruikt, goed gereedschap kun je mee brengen. Om 9:30 uur begint het ‘ruilen’. Ook voor niet-leden is deze beurs gratis, ook als je zelf geen planten kunt inbrengen. De koffie staat klaar!

Inbreng planten, stekken, zaden, tuinboeken enz.: vanaf 9:00 uur
Start ruilbeurs: 9:30 uur
Einde: 10:30 uur
Locatie: Koetshuis Belmonte Arboretum, Generaal Foulkesweg 94-A, 6703 DS Wageningen
Entree: gratis, ook niet-leden zijn van harte welkom.

Woensdag 25 oktober: Lezing 'Diervriendelijk tuinieren; mag het ook een beetje netjes?'

i.s.m. Floralia Bennekom en G&B Ede

Deze lezing wordt gehouden door Gerard van Buiten, hortulanus van de Botanische Tuinen in Utrecht en altijd een fantastische spreker. Hij komt ons vertellen over diervriendelijke tuinen. Vaak heeft diervriendelijk tuinieren het imago van rommelige, overwoekerde tuinen met grote stapels takken en alleen maar wilde planten. In deze lezing krijg je tips om je tuin zo in te richten dat ook allerlei dieren het er naar hun zin hebben, maar waar je zelf ook volop van kunt genieten. En dat kan best een keurig verzorgde tuin zijn.

Locatie: De Brink, Brinkstraat 39, 6721 WR Bennekom
Aanvang: 20:00 uur
Entree: gratis voor leden G&B en Floralia, niet-leden €3,00

Gerard van Buiten

Donderdag 2 november: Prijsuitreiking tuinkeuringen en lezing 'Vaste planten, een feest in je tuin' door Har Stemkens

Ook benieuwd wie de mooiste tuinen en balkons dit jaar in Wageningen hebben? Kom dan naar deze feestelijke avond.

De lezing vooraf wordt gegeven door Har Stemkens. Hij was veertig jaar bloemenveredelaar bij Syngenta in Enkhuizen. Hij zal enkele achtergronden van vaste planten uitleggen en ook enkele grondbeginselen van veredeling van deze bijzondere groep bloemen. Daarbij maakt hij graag gebruik van de variatie die in de natuur vaak al aanwezig is, en in het oog springt.

Na de pauze volgt de prijsuitreiking van de tuinkeuringen door wethouder Erik-Jan Bijleveld.

Aanvang Lezing: 20:00 uur
Locatie: Vredehorst, Tarthorst 1, 6708 HG Wageningen
Na de pauze rond 21:15 uur Prijsuitreiking Tuinkeuringen 2023
Entree: gratis voor leden en genodigden, niet-leden €3,00

Zaterdag 11 november: Workshop Onderhoud tuin gereedschap

Na een aantal uren in de tuin gewerkt te hebben hark je de laatste snoeiresten op, of schoffel je het laatste stukje van de border. Je tuin ligt er weer prachtig bij, en een goede kop koffie of lekker koel drankje heb je wel verdiend. Iets waar je hoofd dan niet naar staat is het schoonmaken, opbergen en onderhouden van het gebruikte tuingereedschap. Een tuinder hoort zijn gereedschap zorgvuldig te onderhouden door het schoon te maken na elk gebruik, het op een droge plek op te bergen en het regelmatig te smeren. Dit helpt om roest en vastlopen te voorkomen en de levensduur van het gereedschap te verlengen. Je zult merken dat je veel meer plezier van jouw gereedschap kunt hebben als je weet hoe je het scherp en schoon houdt. Tijdens deze ochtend wordt verteld over de belangrijkste eigenschappen van tuingereedschap: gesmeed en gehard materiaal, takken-, stok en heggenscharen, enzovoort. Goed onderhoud is belangrijk voor het gereedschap en voor jezelf. Met goed onderhouden gereedschap werk je prettiger en veiliger en het is beter voor de planten, omdat er gladdere snoeiwonden worden gemaakt. Neem je eigen gereedschap mee om er ter plekke onder deskundige leiding van de familie Ostemeijer zelf mee aan de slag te gaan.

Zaterdag 11 november 10:00 – 12:00 uur 
Locatie: Osma Bos-, tuin- en parkmachines, Utrechtseweg 117, 6871 DR Renkum
Kosten: leden €7,50, niet leden €10,00 ter plekke en graag gepast
Inschrijven via aanmeldingen@wageningen.groei.nl

Dinsdag 14 november: Lezing 'Bamboe en reuzenwaterlelies' door Robert van Til

In Hummelo is een leuke kleinschalige kwekerij van bamboes, vleesetende planten, tropische waterlelies en zaaizaden: Bandus. Er is ook een bamboebos met de verschillende bamboes uit hun sortiment als volwassen plant, en de enthousiaste eigenaars laten graag zien wat ze te bieden hebben. Reden genoeg om Robert van Til uit te nodigen voor een lezing.

Zelf zegt Robert hierover: “Al van kleins af aan ben ik altijd al druk bezig geweest in de tuin en fascineren planten mij. Twaalf jaar geleden heb ik de groep van de bamboes ontdekt en ik verbaas mij over de mogelijkheden die deze plant te bieden heeft.

Veel mensen zijn geschrokken van het woekerende karakter van sommige bamboe. Nu wil ik mensen opnieuw kennis laten maken met bamboe en laten zien dat er veel meer soorten en mogelijkheden zijn. Verder zal ik het hebben over de lotus en de waterlelies.”

Locatie: Koetshuis Belmonte Arboretum, Generaal Foulkesweg 94-A, 6703 DS Wageningen
Aanvang: 20:00 uur
Entree: gratis voor leden, niet-leden €3,00

bamboebos en tropische Lotus kwekerij Bandus in Hummelo

Woensdag 13 december: Kerstworkshop Bloemschikken

Zie de aankondiging in de nieuwsbrief van september of het bericht op onze website. De eerste aanmelding voor de workshop is al binnen dus meld je gauw aan.

Woensdag 13 december om 13.30 uur
Voor leden - €17,50
Niet leden - €25,00
Graag opgeven bij aanmeldingen@wageningen.groei.nl

35 mensen luisterden op 20 september naar het verhaal van Maurice Janse over insecten

Opmars hooikoortsplant Alsemambrosia zet door in tuinen

Een bericht van FLORON op Nature Today:
12-SEP-2023 - Voer jij de vogels in je tuin? Let dan extra op Alsemambrosia. Deze hooikoortsplant komt in steeds meer particuliere tuinen voor en leidt tot een verlenging van het hooikoortsseizoen. Voor hooikoortspatiënten is dat dramatisch. Het is dus extra belangrijk deze exoot uit je tuin te halen en in de kliko te gooien.

Alsemambrosia (Ambrosia artemisiifolia) is een uit Noord-Amerika afkomstige plant. Hij is in Nederland geïntroduceerd via Alsemambrosiazaad in vogelvoermengsels (zoals strooi-, kippen- of duivenvoer en vetbollen). Zaden die naast de voederplaats op de grond vallen, kunnen kiemen en uitgroeien tot volwassen planten. In de bloeitijd – tussen begin augustus en eind oktober – leiden de sterk allergene pollen tot hooikoortsklachten én kunnen hooikoortspatiënten nu jaarrond klachten ervaren. Voor de komst van Alsemambrosia waren de herfstmaanden de hooikoortsvrije maanden. De zaden zijn tot veertig jaar kiemkrachtig, dus lang nadat jij of vorige bewoners de vogels in de tuin gevoerd hebben, kunnen nieuwe planten kiemen en hooikoortsklachten veroorzaken. Het is dan ook belangrijk dat we met z’n allen voorkomen dat Alsemambrosia zich verder verspreidt. Inmiddels is het niet meer toegestaan zaden van Alsemambrosia toe te voegen aan vogelvoer.

Alsemambrosia lijkt wat op bijvoet. Het verschil is dat bij ambrosia de de onderzijde en de bovenzijde van de bladeren dezelfde kleur hebben, terwijl bij bijvoet de onderzijde zilverwit is.

Bekijk het originele verhaal op Nature Today waar ook foto’s te vinden zijn.

Iris foetidissima citrina, de bloem in juni en de vruchten in september

Een schutting of een haag? Ga voor groen!

Misschien wil je dit jaar de tuin (letterlijk) op de schop nemen. En misschien komt er ook een nieuwe afscheiding. Maar wat kies je dan: een schutting of een haag? Een haag heeft veel voordelen.

  • Een haag gaat langer mee dan een schutting. Als je kiest voor een beuk of haagbeuk staat de haag er over vijftig jaar nog; een houten schutting redt dat niet.
  • Een haag houdt de tuin koel. Hij geeft niet alleen schaduw, maar koelt ook nog door water te verdampen. Bovendien kan de wind erdoorheen waaien. De kans dat een haag door harde wind omwaait of scheef zakt is vele malen kleiner dan bij een schutting.
  • De haag is één groot vogelnestje. In de zomer vinden veel vogels zoals mussen, merels en lijsters er verkoeling, in de winter bescherming tegen de kou. In de haag vinden ze ook insecten en soms bessen als voedsel.
  • De haag biedt beschutting. Kijk niet vreemd op als je in je tuin opeens een egel ziet, of kikkers. Deze dieren kunnen door een haag kruipen.
  • Hagen dempen geluid beter dan een schutting; het klinkt gezelliger en minder hol in de tuin.

Kies bijvoorbeeld voor een taxus, Portugese laurierkers, olijfwilg, hulst, vuurdoorn, Japanse hulst, vuurdoorn, meidoorn, berberis, beuk, haagbeuk, veldesdoorn en liguster. 

Een haag planten is niet zo moeilijk. De beste tijd is vanaf november, dan zijn bundels haagplanten met schoongespoelde wortels via tuincentrum of hovenier te bestellen. Haagplanten in pot kunnen ook op andere momenten in het jaar geplant worden. Wanneer je de haag in je eigen tuin plant, hou dan minstens 50 centimeter afstand tot de perceelgrens.

Graaf een sleuf van ongeveer 40cm diep en 40cm breed en maak de grond goed los. Gebruik eventueel compost. Span een touwtje om een mooie rechte rij te krijgen. Vier planten per meter volstaan voor een mooie dichte haag. Plant net zo diep als ze op de kwekerij gestaan hebben (ongeveer 5 centimeter boven de eerste wortels). Druk de grond aan en begiet de planten. Kijk voor meer planttips in het najaar eens op https://plantmee.nl/.

herbloei eind september van Viburnum plicatum 'Mariesii'

Robotmaaiers gevaarlijk voor kikkers en egels

De zoogdiervereniging waarschuwt al enkele jaren dat egels, kikkers en andere dieren door robotmaaiers verminkt raken of worden gedood, zie deze website van de zoogdiervereniging.

Hoe kun je dit nu voorkomen? Het is van groot belang dat de afstand tussen de beschermende kap en de grond kleiner is dan 4,5 cm. Wanneer de rand van de robotmaaier hoger is, dan rijdt de robotmaaier over jonge egels en andere kleine dieren heen die dan geraakt kunnen worden door de messen.

Hier enkele andere  tips om ongelukken te vermijden:
- Laat de robotmaaier overdag rijden
- Verwijder op voorhand alle dieren van het gazon

groene kikker en egels in de tuin

Rayon Gelderland-zuid

Afgelopen zaterdag hadden we de jaarlijkse Rayonvergadering. Twee jaar geleden hebben we dit in Wageningen georganiseerd, nu waren we in Hemmen, met G&B Nijmegen als gastvrouw.
Op deze vergadering wisselen we als besturen van de afdelingen in het Rayon uit hoe het ons vergaat. Wat werkt goed in een afdeling, hoe vind je nieuwe bestuursleden en vooral wat voor leuke activiteiten organiseer je. Ze waren bijvoorbeeld benieuwd hoe wij de tuinkeuringen aanpakten.
Je merkt dat iedere afdeling anders is, een andere relatie heeft met de gemeente bijvoorbeeld, meer in zichzelf gekeerd is met alleen activiteiten voor leden, of juist niet. Maar we lezen elkaars nieuwsbrieven, organiseren soms wat samen en zijn begaan met elkaar.
Wat jammer is, dat er de laatste tijd nooit meer een vertegenwoordiger van het landelijk bestuur mee vergadert. Als ze zelf hun eigen zaken weer op orde hebben, zijn ze welkom.
Na afloop zijn we allemaal naar de kasteeltuin in Hemmen gegaan. Leuk hoor, zoveel enthousiaste tuiniers.

Pien van Dael en Greet Steenhuis

Schizostylis coccinea, bloeit in september en oktober

Voorkom muggenoverlast; let op stilstaand water!

De kans op muggenoverlast kun je verkleinen door een paar voorzorgsmaatregelen te nemen in je tuin of op je balkon. In de tuin of op het balkon is vaak stilstaand water en daar zijn muggen gek op; het is de ideale plek om er eitjes te leggen die in een dag of tien uitgroeien tot een volwassen mug. In 100 milliliter water, een half kopje, kunnen wel honderd muggen geproduceerd worden. Het is belangrijk dat je in een tuin water vasthoudt en water verzamelt, maar je moet opletten dat je geen broedplek voor muggen creëert. De plekken waar je op moet letten zijn onder meer vijvers, fonteintjes, waterbakjes voor vogels en honden, parasolvoet met water en regentonnen. Wat kun je doen om te voorkomen dat muggen daar hun eitjes leggen?

  • Een vijver met vissen of amfibieën houdt de boel in balans; ze eten de muggenlarven op. Ook een goede kwaliteit water is belangrijk. Een vijver met weinig zuurstof en veel algengroei is aantrekkelijk voor muggen.
  • Om te voorkomen dat het water in fonteintjes en andere waterornamenten stilstaat moet je het fonteintje dag en nacht laten werken; slecht voor je energieverbruik, maar goed om muggenoverlast te voorkomen. Je kunt ook chloor in het water doen, al groeien er dan geen waterplantjes.
  • Veel parasolvoeten worden gevuld met water. Als het een afgesloten geheel is, is er geen probleem. Als er een opening ontstaat als de parasol eruit wordt gehaald, wrijft de mug in zijn pootjes: een nieuwe broedplaats. Vul de voet met zand.
  • Zorg wel dat er een deksel op de regenton zit die afsluit en dat de aansluiting met de regenpijp geen ruimte overlaat. Regelmatig de ton leeg-en schoonmaken is ook verstandig.
  • Na een flinke regenbui staat er vaak een laagje water in bijvoorbeeld een schoteltje onder een bloempot of op een afdekzeil van een zwembadje, haardhout of tuinmeubelen. Gooi dit minstens elke week leeg.

een regenton die niet goed wordt afgesloten is een echte muggenbroedplaats

Nog geen lid van Groei&Bloei?

Dan is er nu de Najaarsactie. Deze loopt tot 16 november. Als nieuw lid krijg je korting op de contributie tm 2024. Word je vóór 16 november lid, dan betaal je voor de rest van dit jaar en het gehele volgende jaar €59,95. Je ontvangt dan het meest recente nummer van Groei & Bloei en als welkomstgeschenk een Groei&Bloei special ‘De Plantentuin’.

Nieuwe leden die zich via een afdeling aanmelden hebben een voordeel boven nieuwe leden die via de landelijke website binnenkomen: via de afdeling krijgen zij een cadeau EN korting, via  www.groei.nl moeten zij kiezen tussen het cadeau OF de korting. Vraag dus ons inschrijfformulier aan via info@wageningen.groei.nl.

De allereerste herfstcrocus staat al boven de grond.