Voor mij, geboren in de herfst, is dit een jaargetijde om van te genieten. Ook nu, in mijn zestigste levensjaar, schop ik tijdens een boswandeling nog graag door grote stapels blad. En binnen gaan de kaarsjes weer aan: gezellig.

De eerste herfststormen hebben we inmiddels achter de rug. Gelukkig bleef het vooral bij materiële schade. Onze stekkenbeurs op 4 oktober was nat – héél nat – maar trok toch zo’n 70 bezoekers, bepakt en bezakt met kratten en dozen vol planten. In regenpak en onder de paraplu’s werd het een geslaagde en vooral gezellige ochtend. Chapeau voor alle diehards die de regen en code geel trotseerden!

Langzaam komt de tuin tot rust. Misschien plant je nog wat bloembollen, scheur je een vaste plant of haal je de dahlia’s uit de grond. Daarna is het een mooi moment om je tuingereedschap aandacht te geven: schoonmaken, slijpen, oliën. Wie dat graag samen en met uitleg doet, kan zich opgeven voor de workshop Onderhoud tuingereedschap. Meer informatie vind je verderop in deze nieuwsbrief.

Ik wens jullie een mooie, kleurrijke herfst en zie jullie graag bij een van onze activiteiten.

Ineke Jenniskens, voorzitter

kleurrijke herfst

Elke jaar doorkruisen teams van tuinkeurders drie keer hun wijk: voorjaar, zomer en herfst. Ze geven punten aan de mooiste voortuinen, mits zichtbaar vanaf de openbare weg. Ook balkons en geveltuinen worden gekeurd. Er wordt gelet op algemene indruk, kleur, biodiversiteit en onderhoud. En zo komen er winnaars uit de bus. De gemeente Wageningen stelt veel prijs op het verfraaien en vergroenen van Wageningen en zorgt voor subsidie en de prijsuitreiking.

De prijsuitreiking vindt plaats op donderdagavond 6 november. Ook dit jaar weer in Tuindorp Wageningen. Prijswinnaars krijgen een persoonlijke uitnodiging, maar ook anderen zijn welkom.
Om 20:00 uur houdt Marieke Dijkstra, beleidsmedewerker Groei & Klimaatadaptatie bij de gemeente Wageningen, eerst een lezing over 'Vergroenen van Wageningen. Kansen en uitdagingen'. 
Na de pauze rond 21.00 uur gaan we de prijswinnaars in het zonnetje zetten met de gebruikelijke presentatie van de tuinen en de 'jury-rapporten'.

Locatie: Tuindorp, Floralaan 20-B, 6707 HR Wageningen
20:00 - 21:00 uur: lezing
21:15 - 22:00 uur: prijsuitreiking
Toegang gratis voor leden en tuinprijswinnaars, niet-leden €5,-

de tuinkeurders in actie

Als je toch graag mee wilt doen, kunnen we je op de reservelijst zetten. Wanneer een deelnemer zich onverhoopt afmeldt, kun jij diens plekje overnemen. Voor een plaats op de reservelijst graag een berichtje sturen naar aanmeldingen@wageningen.groei.nl.

Voor het derde jaar op rij biedt Groei & Bloei Wageningen e.o. deze  interessante workshop aan. Goed onderhoud van je tuingereedschap is belangrijk voor jezelf, voor het gereedschap én voor de planten. Het werkt prettiger en veiliger en je gereedschap gaat langer mee. Met een goed geslepen snoeischaar worden gladdere snoeiwonden gemaakt, wat beter is voor de struiken en planten. Maar, niets menselijks is een tuinierder vreemd: vaak vergeten we om ons gereedschap schoon en droog op te bergen, laat staan dat we het regelmatig smeren en slijpen. Tijdens de workshop op zaterdag 29 november leer je - onder de deskundige leiding van de familie Ostermeijer van Osma Bos-, tuin- en parkmachines - hoe het eigenlijk wél moet. Birgit, deelnemer in 2024, schreef over deze workshop het volgende op onze website:
Toewijding en concentratie vulden de ruimte, wetstenen en steeksleutels gingen van hand tot hand. Niek kwam overal langs voor extra hulp en uitleg. Die twee uren waren zó voorbij. Uiteindelijk moest er nog flink gewerkt worden, voordat wij de werkplaats tegen 12:30 uur verlieten. Met tassen en manden vol schone, geslepen scharen en spaden. Geweldig leuke en nuttige workshop!

Neem je eigen (hand)gereedschap mee om er ter plekke zelf mee aan de slag te gaan!

** Er is nog plek**

Locatie: Osma Bos-, tuin- en parkmachines, Utrechtseweg 117, 6871 DR Renkum
Tijd: 10:00 – 12:00 uur
Kosten: Leden €7,50, niet leden €10,00
Maximum aantal deelnemers: 15

Verplicht aanmelden via aanmeldingen@wageningen.groei.nl o.v.v. Workshop Onderhoud tuingereedschap, onder gelijktijdige betaling van het juiste bedrag op NL98 SNSB 0920526454 t.n.v. KMTP Groei&Bloei Wageningen onder vermelding van "Workshop Onderhoud tuingereedschap" en jouw naam. Aanmeldingen worden verwerkt in volgorde van binnenkomst van de betalingen.

de vorige workshop Onderhoud Tuingereedschap

OpenTuinenDag in Renkum/Heelsum op 4 juli 2026

Op zaterdag 4 juli 2026 organiseert Groei & Bloei Wageningen e.o. weer de jaarlijkse OpenTuinenDag. Dit keer gaan we naar Renkum en Heelsum. Het is een geliefd evenement dat elk jaar zo’n 150 tot 200 bezoekers trekt. Tuinen ván tuinliefhebbers vóór tuinliefhebbers. Er ontstaan leuke gesprekken: “Heb je die planten bewust zo naast elkaar gezet, of pakt het toevallig zo uit?”, of “Waarom zou die plant het bij jou zo goed doen en bij mij niet?” Gesprekken die zowel voor de tuineigenaar als de bezoeker inspirerend zijn: ervaringen en resultaten met elkaar delen.

En dus is iedere tuinliefhebber welkom om zijn/haar tuin en ervaring te delen: groot of klein, strak of speels, kleurrijke borders en natuurlijke tuinen. Ook groene balkons, moes- en pluktuinen en buurttuinen zijn van harte welkom. We laten graag een zo breed mogelijke variatie zien! Door je tuin te laten zien zoals hij is deel je jouw enthousiasme met andere tuinliefhebbers. En samen met de nieuwsgierigheid van de bezoekers zorgt dat voor een inspirerende en gezellige dag! Ook als niet-lid van Groei & Bloei kun je natuurlijk deelnemen. En ken je iemand anders met een boeiende tuin? Moedig diegene aan om ook mee te doen!

Voor meer informatie en/of aanmelden: bel met Roel Schuring op 06-42988318 (of mail naar: schuring.roel@gmail.com)
We kijken uit naar jouw deelname!

De OpenTuinenDag-commissie 2026
Ineke Davidse, Chiel Hehenkamp, Ineke Jenniskens, Roel Schuring.

de Open Tuinen Dag is in 2026 in Renkum-Heelsum

Goedendag allemaal. Ik stel mij even voor. Mijn naam is Monique ter Brugge.

Al een jaar of zes help ik twee keer per jaar mee met de moeder - en vaderdag in samenwerking van Groei & Bloei Wageningen en de Welkoop. Ik heb het stokje van Rita overgenomen wat betreft de organisatie - rooster maken en bij de Welkoop vragen wat we gaan doen. Is altijd een plantje en zelf daar iets creatiefs bij / mee doen.

Mijn vraag - wie zou mijn helpende hand willen zijn? En ook een paar uurtjes mee draaien - op de zaterdag voor Moeder-Vaderdag.
Ik hoor het graag

email-adres: m_terbrugge@hotmail.com

Monique Terbrugge

Goed nieuws voor alle Groei & Bloei-leden: dit najaar start weer een nieuwe ronde van het Groei & Bloei Verenigingsvoordeel! Leden kunnen via de webshop profiteren van tot wel 20% korting op duurzame, biologische bodemverbeteraars van Bio Kultura zoals compost, tuinaarde en kleimineralen. 

Met deze biologische producten investeer je niet alleen in je eigen tuin of balkon, maar ook in een gezonde, levende bodem en een groenere toekomst.

Hoe werkt het?
Vanaf maandag 24 november 2025 kunnen leden hun bestelling plaatsen in de webshop van Groei & Bloei en kiezen uit één van de 33 afhaalpunten in het land. In februari 2026 kunnen de bestellingen daar opgehaald worden. Je ontvangt daarover begin februari 2026 meer informatie. Voor leden van Groei & Bloei Wageningen e.o. is Wolfheze het dichtstbijzijnde afhaalpunt (bij onze voorzitter), maar je kunt natuurlijk ook een ander afhaalpunt kiezen als dat voor jou handiger is.

Nog geen lid?
Dan is dit hét moment om lid te worden! Nieuwe leden profiteren direct van dit exclusieve voordeel én ontvangen een mooi welkomstcadeau of korting op hun lidmaatschap. 

De actie loopt van maandag 24 november 2025 tot en met vrijdag 23 januari 2026 – zolang de voorraad strekt. Meer informatie en bestellen: https://shop.groei.nl/login

In mijn voorwoord in de september-nieuwsbrief schreef ik dat er landelijk binnen Groei & Bloei een discussie gaande is over de ontwikkeling van de vereniging. Speciaal voor onze leden licht ik dit nog wat toe.

Het landelijke ledental loopt terug en de financiën zijn niet florissant. De overkoepelende Groei & Bloei-vereniging is de Koninklijke Maatschappij voor Tuinbouw en Plantenkunde (KMTP, opgericht in 1872). Binnen de KMTP zijn 115 afdelingen in de vorm van onafhankelijke verenigingen. Onze afdeling Wageningen e.o. is er daar een van. Een groep afdelingen vormt een rayon. Wij vallen onder het rayon Gelderland-Zuid met onder meer Arnhem, Ede en Nijmegen. Ieder rayon heeft twee afgevaardigden in de ledenraad.

Deze ledenraad is in gesprek met het landelijke bestuur over de te varen koers. De visies lopen nog uiteen. Als bestuur van de afdeling Wageningen e.o. hebben we in augustus van dit jaar een notitie geschreven: “Weer groeien en bloeien”. Deze notitie is door ons rayon omarmd en ingebracht in de ledenraad. Ook de ledenraad heeft zich achter de notitie geschaard en het landelijk bestuur verzocht deze notitie verder uit te werken. De notitie stelt dat tuinieren populair is en dat mensen het leuk vinden om ervaringen te delen. Maar ook dat een deel van de leden na verloop van tijd geen behoefte meer heeft aan het magazine, terwijl ze juist wel willen deelnemen aan lezingen, ruilbeurzen, tuinbezoeken en andere afdelingsactiviteiten.

Inmiddels is Roel Schuring van onze afdeling toegetreden tot de ledenraad waar dit gesprek wordt voortgezet. Roel zal zich, samen met onze andere rayonvertegenwoordiger Anjo Steen (Groei & Bloei West-Betuwe), proactief inzetten voor Groei & Bloei.

Ineke Jenniskens, voorzitter Groei & Bloei Afdeling Wageningen e.o.

Roel Schuring

Hallo allemaal, de Kerstworkshop voor 10 december is vol. Ik wil een tweede Kerstworkshop aanbieden voor maximaal 6 personen en die is op 3 december om 13:25 uur. Voor ondergrond/oasis, groen, bloemen en materiaal wordt gezorgd.

Kosten leden €17,50, niet-leden €25,00.
Waar: van de Weerdstraat 66, 6709 TT Wageningen
Vóór 26 november opgeven per mail m_terbrugge@hotmail.com

Tijdens de landelijke klimaatweek wordt op uiteenlopende manieren aandacht gevraagd voor het klimaat. Ook Wageningen doet mee - en niet een week lang, maar liefst 12 dagen! Van 5 tot en met 16 november staan er talloze activiteiten op het programma voor jong en oud, met als overkoepelende thema’s klimaat, duurzaamheid en verbinding. Wat dacht je bijvoorbeeld van de “tegeltaxi” die op  maandag 10 november jouw tegels komt ophalen als je je tuin (nog meer) wilt vergroenen (aanmelden vóór 5 november via vergroening@wageningen.nl). Leer meer over een gifvrije gemeenschap tijdens de markt op zaterdag 8 november. Of sluit de actieperiode af met een filosofische wandeling op zondag 16 november. Informatie over álle activiteiten tijdens de Klimaatweek in Wageningen vind je op: www.wageningenduurzaam.nl/klimaatweek/.

Het seizoen begint nu echt af te lopen. De pompoenen zijn opgeruimd, de laatste courgettes doen nog hun uiterste best om af te rijpen. En verder is het nu de beurt aan de wintergroentes, prei, boerenkool en pastinaak. De prei en boerenkool zijn nog wat klein, die moeten we volgend jaar echt eerder zaaien en uitplanten. De pastinaken doen het wel goed. We hebben de eerste geoogst. De dikke top onder de bladerkroon was veelbelovend, maar de wortel bleek gevorkt en het eetbare deel een bolletje zo groot als een sinaasappel. Hopelijk is de rest beter..

De knoflook is inmiddels gepoot, 3 rijen van 12 tenen ‘Messidor’. Eroverheen ging een handje moestuinmest, ondiep ingewerkt omdat de vogels dat ook graag eten. Ertussen staat nog winterwikke, wat extra stikstof moet gaan leveren.

Op de meeste vakken staan nu alleen nog groenbemesters zoals winterwikke en op 1 vak winterrogge. Die laatste was op 30 augustus gezaaid, na de kikkererwten en sojabonen die stikstof naleveren. Het begin was wat aarzelend, maar er staat nu een mooi veldje rogge. Alleen na de stokbonen hebben we op dat vak nog geen groenbemesters gezaaid. Daar moeten de nieuwe judaspenningen komen die al in potjes klaar staan. Daartussen kunnen we dan nog winterrogge zaaien, al is het wat laat.

Leontine Colon

boerenkool en winterrogge

bericht van Steenbreek

Het zomerse groen maakt plaats voor prachtige herfstkleuren: geel, oranje, rood en bruin. Een teken dat de bladeren van de bomen vallen. Vervelend, als je tuin vol ligt? Bedenk dan dat al die bladeren juist heel nuttig zijn.

Die gevallen bladeren vormen een belangrijke leefplek voor insecten en andere dieren. Vogels scharrelen ertussen op zoek naar eten, en ook egels en padden vinden er een plek om te schuilen. Bovendien zijn bladeren waardevol voor de bodem: ze beschermen de grond tegen uitdroging en werken als natuurlijke voeding. 

Vind je een opgeruimde tuin fijner? Hark de bladeren dan van het terras of pad, maar gooi ze niet weg. Verspreid ze over de borders: een laag van een paar centimeter beschermt de bodem, voedt de planten en houdt onkruid tegen. Of maak je eigen bladcompost. Stop droog blad in een plastic zak, druk het goed aan, maak het nat, prik wat gaatjes onderin en zet het een jaar weg. De bladeren verteren langzaam tot bladcompost: ideaal om over de grond te strooien of door de aarde te mengen. Gebruik liever een hark dan een bladblazer. Vooral benzineblazers stoten schadelijke stoffen uit zoals fijnstof en stikstofoxiden.

Geniet van de herfstkleuren en geef de natuur een handje door de bladeren in je tuin slim te gebruiken!

egels hebben graag een goede laag blad om in rond te scharrelen

Vijftien jaar geleden kochten wij deze plant bij de Hessenhof, toen nog onder de oude naam Rabdosia longituba. Hij kreeg een mooi plekje in de halfschaduw waar hij het goed deed. Maar hij bloeide pas zó laat dat de nachtvorst hem meestal vóór was. De fraaie bloemetjes zagen we dus maar zelden in volle glorie.

De laatste jaren hebben we weinig vroege nachtvorsten meer en daar heeft deze plant duidelijk baat bij. Nu, eind oktober, staat hij weer in volle bloei met grote wolken kleine lilablauwe buisbloemetjes.

In de winter sterft hij af tot de grond en op onze natte kleibodem is het dan vaak einde verhaal. Gelukkig is hij wel heel gemakkelijk te stekken. Dat doen we in het voorjaar, voordat de plant weer naar buiten gaat. We toppen de plant dan om nieuwe stekken te knippen, en om de plant te laten vertakken. De nieuwe stekken houden we het eerste jaar in een grote pot en knippen we een paar keer terug. Het jaar erna hebben we dan een mooie nieuwe plant om stekken van te nemen en in de tuin te zetten. Een beetje omslachtig, maar in het najaar de hele plant uitgraven is ook zo’n gedoe.

Een echte aanrader deze herfstbloeier! De Hessenhof heeft hem nog steeds.

Leontine Colon

Isodon longitubus

Dan is er nu de najaarsactie. Lid worden via de afdeling is extra aantrekkelijk. Want via deze actie ontvang je als nieuw lid het gratis welkomstcadeau, de Groei & Bloei special 'DE EETBARE TUIN' en het laatste nummer van Groei & Bloei gratis. Je machtigt Groei & Bloei om voor het jaar 2026 de kosten van het lidmaatschap met korting (eenmalig €72,50, daarna de reguliere contributie) van je rekening af te laten schrijven. Als je daarentegen lid wordt via de landelijke website moet je als nieuw lid een keuze maken tussen óf korting lidmaatschap óf gratis cadeau. Je kunt het inschrijfformulier aanvragen op info@wageningen.nl.

Wist je dat Welkoop Wageningen (Rijnhaven 10b) onze vereniging sponsort? Misschien ben je het even vergeten, daarom leggen we het graag nog eens kort uit.

Bij het afrekenen in Welkoop Wageningen kun je aangeven dat je wilt sparen voor KMTP Wageningen. Je hebt hiervoor géén klantenpas van onze vereniging nodig. Zeg gewoon tegen de kassamedewerker: “Bijschrijven op de kaart van KMTP Wageningen, alstublieft.”

De punten die op deze manier worden gespaard, worden één keer per jaar omgezet in sponsorgeld voor onze vereniging. Dat levert telkens weer een mooi bedrag op, een zeer welkome aanvulling op onze inkomsten.

Ook als je geen lid  van Groei & Bloei Wageningen e.o. bent, maar wel graag deelneemt aan onze activiteiten, kun je ons op deze manier steunen. We stellen dat enorm op prijs!

nu nog in bloei: roos 'Scarborough Fair'