Ineens was er de eerste sneeuw en ook de eerste flinke nachtvorst. Het moest er natuurlijk een keer van komen. Ach ja, het is ook al december! Ik heb lang kunnen genieten van de mooie herfsttinten, want de bladeren bleven dit jaar erg lang aan de bomen hangen. Nu het einde van het tuinseizoen in zicht is - al moet ik mijn dahlia’s er nog uithalen - kijk ik toch wel tevreden terug op het tweede coronajaar. Het bestuur en de commissieleden hebben er alles aan gedaan om toch nog veel activiteiten te kunnen organiseren, wat binnen de coronaregels mogelijk was. Ik bedank hen allemaal graag voor alle inzet! Gelukkig was er ook voldoende animo voor. Daar werden we allemaal vrolijk van en we ontvingen van de leden veel positieve reacties.

Samen met de andere afdelingen van ons Rayon Gelderland-Zuid heeft het bestuur een ‘heide’dag georganiseerd in het Arboretum. Het was fijn om te horen hoe ieder bestuur geprobeerd had de vereniging draaiende te houden in de coronatijd. Afgesproken is om nog meer samen te werken in het nieuwe jaar.

Al staat er niets meer op onze activiteitenkalender voor december, je kunt nog genoeg ondernemen in het groen. In deze nieuwsbrief lees je enkele suggesties: maak een leuke kerstversiering, volg een leuke tuinvogelcursus en verwen de vogels in je tuin of op je balkon. Maak alvast plannen voor het nieuwe seizoen: maak je tuin meer klimaatbestendig.

Wij hebben onze plannen voor 2022 al klaar! Ik nodig jullie daarom graag uit om naar de jaaropening te komen in het Koetshuis in het Arboretum om dan het nieuwe tuinjaar in te luiden.

Namens het bestuur wens ik jullie fijne feestdagen en een gezond 2022.

Greet Steenhuis

de Groei&Bloei-besturen uit de regio in Wageningen bijeen

Dedde Smid van het Arboretum gaf een rondleiding

Wij ontvangen u op 15 januari graag tijdens deze ledenbijeenkomst om u een goed tuinjaar toe te wensen. U kunt gezellig bijpraten en plannen uitwisselen voor het tuinseizoen 2022 onder het genot van een drankje. Er is een terugblik op seizoen 2021 en een presentatie van het jaarprogramma 2022. We staan stil bij het 150 jarig bestaan van Groei&Bloei en we toosten op Jan en Margje Beuving vanwege de onderscheidingen, die ze hebben ontvangen in april 2021.

Nieuwe leden zijn van harte welkom. We kijken naar u uit om kennis te maken en te horen wat u van onze afdeling verwacht, of wat u zelf wil bijdragen..

Locatie:  Koetshuis Arboretum Belmonte
Tijd:  15:00 - 17:00 uur

Conform de geldende coronaregels t.a.v. evenementen kan deze bijeenkomst doorgang vinden.
Let wel, aangezien er sprake is van horeca is de coronacheck verplicht.
 

Afgelopen winter had ik voor de eerste keer mijn eigen bloemenzaad verzameld, netjes met de gedroogde bloemknoppen op de kop in een papieren zak.

Met name van de zinnia’s, die dat jaar daarvoor zo geweldig hadden gebloeid, wilde ik graag wat zaad verzamelen. De gedroogde bloembollen had ik keurig uit elkaar geplozen en in zaadzakjes gedaan. Ik liet het resultaat zien aan Greet, onze voorzitter, en zij reageerde meteen ‘oh Jopie, je hebt geen zaadjes maar stuifmeel verzameld.’ Oeps, een foutje dus van een onervaren zaadverzamelaarster. Gelukkig had ik nog een aantal gedroogde bloemknoppen en peuterde nogmaals de ‘zaadvleugeltjes’ uit de knoppen en hup, het zaadzakje in. Ik helemaal blij. Maar helaas, na het zaaien gaf het toch niet het mooie resultaat dat ik in gedachten had en dus alsnog maar zaad gekocht. Nog eens Greet geraadpleegd en zij gaf me het advies om toch echt een keer haar workshop ‘zaden schonen’ te volgen. En dan gaat er toch weer een wereld voor je open. Dus waren we met 4 personen (volgens coronarichtlijnen) enkele weken geleden van harte welkom bij Greet thuis.

Na een warm welkom en korte uitleg van Greet over zaden verzamelen en de verschillende soorten zaden die op verschillende wijze worden geschoond en na een demonstratie zaden blazen, konden we aan de slag. Inderdaad eerst de zaaddozen uitpluizen, en daarna fijnwrijven met een kurkblokje op een stevige plank, zo worden de kafjes verwijderd. En dan komt het……… blazen….veel blazen…. en nog eens blazen…… Dat doe je met 2 handige geribbelde bordjes, een grote en een kleine. Op het kleine doe je eerst het fijngewreven zaad en je blaast het kaf op het grote bord. Dat klinkt simpel en als Greet het voordoet dan lijkt het makkelijk, maar tegelijk blazen, 1 bord schuinhouden en 1 bord rechthouden en deze ook nog schudden, bleek voor mij toch een lastige motorische activiteit. Maar uiteindelijk houd je heel mooi zaad over en van een goede kwaliteit, want ook de loze zaaddozen en het slechte lichtere zaad blaas je met de kafjes weg. Naast al dat geblaas was er ook tijd om met de andere cursisten e.a. uit te wisselen en behalve nuttig was het dan ook heel gezellig en Greet had ook nog voor lekkere dingen gezorgd. En nu thuis verder aan de slag, want inmiddels heb ik al zoveel zaad verzameld dat er nog een leuk klusje te wachten staat voordat ik kan zaaien. Volgend jaar maar eens de workshop ‘koudekiemers zaaien’ volgen, vast ook heel leerzaam!

Hartelijke groet, Jopie de Boer.

Na het succes van de duurzame huizenroute is er nu ook een nationale tuin- en klimaatroute in de maak. In de toekomst kan iedereen hier de eigen tuin aanmelden als klimaatvriendelijke voorbeeldtuin.

Via de gemeente Wageningen werd onze Groei&Bloei-afdeling benaderd om in enkele geschikte tuinen te kunnen filmen. Greet Steenhuis en Leontine Colon stelden hun tuin hiervoor ter beschikking. De filmploeg kwam op maandag 29 november op bezoek om de tuinen te filmen en de dames te interviewen. Gelukkig was het die dag prima weer. Ook vijf andere tuinen in Wageningen en Ede werden gefilmd. De onderwerpen die aan bod kwamen waren biodiversiteit, afvoeren van hemelwater naar de tuin of een hemelwaterriool, groene daken en groene tuinen, en de gezamenlijke composthopen van bewoners in de wijk Kortenoord. Alle bijdragen werden gecombineerd tot een youtube-filmpje van ca 6 minuten.

de filmploeg aan het werk bij Greet in de tuin

Een paar jaar geleden kreeg ik van een van de moestuinierders wat zaadjes van witlof. Met daarbij ook de woorden: “Het is een fluitje van een cent…witlof kweken….”. Dus in mei aan de slag! Witlofzaad is heel fijn zaad. Eerst mooie geultjes maken en met een zaaihulpje het zaad verdelen. (Ideaal hulpmiddel te koop voor een paar euro: aanrader).

Zelf strooi ik de geultjes vol met ophoogzand of ander geel/wit zand van de bouwmarkt. Beetje water met een gietertje geven en dan maar (af) wachten. Doordat de temperatuur in mei van dat jaar zeer aangenaam was, hoefde ik het niet af te dekken met een vliesdoek. Het duurde wel enige tijd voordat de plantjes(?) opkwamen. Maar wat zijn de witlofplantjes en wat is “onkruid”? Toch maar een ervaren moestuinierder gevraagd om eens te komen kijken. Wat blijkt? De witlofplantjes lijken op paardenbloemen!

Niet zo gek natuurlijk, want witlof is familie van de paardenbloem. Ondanks de droge zomer deden de planten het erg goed en groeiden als kool… als witlof. In november heb ik alles gerooid met een riek( wel voorzichtig doen om de penwortels niet te beschadigen). Het loof afgesneden tot een paar centimeter boven de wortel. Daarna een kuil gegraven en de wortels mannetje aan mannetje/ vrouwtje aan vrouwtje (genderneutraal) rechtop gezet. Aarde erop gegooid en aan beide kanten een geul gegraven, zodat het in de winter niet een natte boel wordt. Het lijkt zo net een grafheuveltje!! De foto’s geven een goed beeld.

De hele winter laat je alles rusten en de eerste oogst is in februari/maart, afhankelijk van de buitentemperatuur. Binnen (in huis) gaat het natuurlijk sneller. Dan wel regelmatig controleren. Ook in een emmer kun je knollen bewaren en op een koele plek wegzetten (bijvoorbeeld kelder of kruipruimte).

Nog een paar tips: gebruik geen mest, maar goede compost. Zorg voor een losse bodem voor mooie rechte wortels. Pas wisselteelt toe.

Moestuingroeten, Freerk de Boer

witlof zaad, zaailing, gerooide en opgekuilde wortels

Begin november liepen de tomatenplanten in mijn kas echt op hun laatste benen. De temperatuur in de kas was dan ook onder de tien graden gezakt. De tomaten werden niet goed meer rijp en de smaak liep terug. Maar de planten hingen nog vol met veelbelovende groene tomaten, dus wat te doen? Ik heb deze toch maar afgeknipt om de planten te kunnen opruimen en plaats te maken voor de winterstalling van de kuipplanten. Ik had nu veel groene pastatomaten maar ook nog wel gele en rode (maar nog groene) cherries. Het leek me niet dat deze groene tomaten nog wat zouden worden als het in de kas al niet lukte, maar ik heb ze toch op de warme zolder voor een raam op het zuiden neergelegd en zowaar, ze begonnen mooi te kleuren. Inmiddels heb ik de meeste nagerijpte tomaten gebruikt voor pastasaus en als verse tomaatjes en ze smaakten prima, veel beter dan de laatste tomaten die nog in de kas waren gerijpt. Blijkbaar is een hoge temperatuur (op zolder was het 18 graden en op zonnige dagen tot wel 25 graden) belangrijker dan de voeding uit de groene plant. Weer wat geleerd! Volgend jaar ga ik dus veel eerder de groene tomaten plukken en binnen laten narijpen, zo ongeveer wanneer de temperatuur in de kas duidelijk onder de 20 graden begint te duiken.

Leontine Colon

de onrijpe tomaten op 8 november en de eerste kleur 10 dagen later

Gisteren bezocht ik de tentoonstelling De botanische revolutie. Ik had al interesse door de aankondiging, de online IVN lessen (bekijk vooral ook even het filmpje over volkstuinen in de kas.) Ter plekke viel het me een beetje tegen, niet zoveel informatie, dacht ik. Hoewel ik wel de prachtige foto’s bekeek (kan ik dat ook); de waanzinnig dikke tuinlogboeken (zou ik daar de rust voor hebben); ik voelde mee met allen zonder witte huid; ik vroeg me af waarom mijn tuin niet ommuurd is; ik danste in een lege zaal mee met de bloemen.

Maar nu, de volgende dag, merk ik dat ik anders naar mijn eigen tuin kijk. Dat doe ik niet zoveel, ik ben vooral bezig met dit moet hier en dat moet weg. Maar nu stond ik zomaar 10 minuten te kijken naar het wuiven van het riet in mijn moerasje en het vallen van bladeren van de bomen. Ik danste mee in het ritme van wind en regen.

Nog een ding wil ik met jullie delen. Na de eerste 2 zalen - net na volkstuinieren - was er een doorgang naar de volgende zaal met een enorm raam naar de singel. En daar was een grote groep vrijwilligers bezig de trap te vegen, plantjes te planten en koffie te drinken met elkaar. Ik vond dat zo ontroerend. Nee, ze waren niet ingehuurd voor de tentoonstelling, gewoon vrijwilligers die de tuin onderhielden.

Nog geopend tot 9 januari.

Pien van Dael

'De tuinman graaft in een andere tijd, zonder verleden of toekomst, begin noch eind.'

vrijwilligers aan het werk in de museumtuin

Zo vlak voor de kerstdagen is het heerlijk om binnen met groen aan de slag te gaan. Hierbij een eenvoudig maar vrolijke kerstboom van puur natuur. Zeker wanneer je hem versiert met appeltjes, bessen en - vooruit - een paar dennentakken. De boom ’wortelt’ stevig in een pot met droog steekschuim. Je kunt natuurlijk ook andere takken gebruiken. En na de kerst kun je er bolletjes vogelvoer of een pindaketting in ophangen.

Leuk voor binnen en buiten!

Dit heb je nodig:

• stevige, witte pot (bijvoorbeeld terracotta pot wit geverfd)
• droog (grijs) steekschuim
• 3 berkenstammen of andere mooie stevige takken
• dik metaaldraad
• zilver-kleurig wikkeldraad
• grijs mos (zilvermos)
• krammen
• Tillandsia (spaans mos of salim) of dunne berkentwijgen
• kleine en grote rode sierappeltjes
• rode besjes, bijvoorbeeld van lijsterbes en/of eucalyptus
• takjes dennengroen (Pinus)

Werkwijze:

1. Vul de pot met droog steekschuim en plaats de drie berkenstammen als een wigwam in de pot.
2. Bind ze bovenaan met wikkeldraad stevig aan elkaar vast.
3. Bekleed het steekschuim met het grijze mos, zet het vast met krammen.
4. Maak vier ringen van dik metaaldraad, van groot naar klein.
5. Zet de Tillandsia of de berkentwijgen met wikkeldraad vast rond de ringen.
6. Bevestig de ringen op vier punten aan de berkenstammen. Zorg dat de afstand tussen de ringen mooi verdeeld is.
7. De bovenste ring komt aan de berkenstammen te hangen, de andere drie ringen hangen vrij.
8. Versier elke ring met toefjes van rozenbottel, kleine sierappeltjes, eucalyptus en dennengroen.
9. Breng de grotere sierappeltjes aan, door wat wikkeldraad om het steeltje te winden zijn ze gemakkelijk te bevestigen.
10. Maak van dik ijzerdraad hartjes en bekleed die hierna met Tillandsia.
11. Bevestig de hartjes dan aan de ringen. Zorg voor een evenwichtige verdeling van het gewicht, dan blijven de ringen mooi recht hangen

Of download de beschrijving van www.groei.nl

(tekst en beeld Modeste Herwig / idee en styling Marieke Nolsen)

Kijk je wel eens nieuwsgierig naar de prachtige vogels die je tuin bezoeken? En wil je meer over ze weten? Logisch! Want hoe meer je weet, hoe meer je van ze geniet. De online vogelcursussen van de Vogelbescherming zijn dan vast iets voor jou! De vogellessen zijn samengesteld door hun ambassadeurs Nico de Haan en Camilla Dreef. Nico heeft bijna dertig jaar bij Vogelbescherming gewerkt en kent de vogels als geen ander. Camilla is vogelonderzoeker en fervent vogelaar. Samen leren zij je op een andere manier naar vogels te kijken!

In de gratis online cursus leer je in 10 boeiende lessen de tuinvogels en hun geluiden herkennen. Met handige tips, filmpjes, ezelsbruggetjes en leuke weetjes om nog meer van vogels te genieten.

Ja, ik meld me aan voor de gratis cursus Tuinvogels in Nederland

Als je je aanmeldt, krijg je meteen de eerste vogelles per mail. Daarna ontvangt je 1x per vier dagen per e-mail de volgende aflevering. In iedere les kan je terugbladeren naar de vorige les(sen). Zo maak je op een leuke manier kennis met de Nederlandse tuinvogels. Je gaat veel meer zien en herkennen in tuin en krijgt praktische tips voor je eigen tuin of balkon.

Deze vogels worden in de cursus behandeld: boomklever, boomkruiper, bosuil, ekster, gaai, groenling, grote bonte specht, heggenmus, holenduif, houtduif, huismus, kauw, koolmees, koperwiek, kramsvogel, merel, pimpelmees, putter, roodborst, sperwer, spreeuw, turkse tortel, vink, winterkoning en zanglijster.

Veel plezier met deze cursus!

huismus en pimpelmees bij de voedersilo

bonte spechten in de tuin

Er is nu een aantrekkelijk kerstactie die loopt van 22 november t/m 24 december. Nieuwe leden ontvangen bij inschrijving van de afdeling het decembernummer van Groei & Bloei. Als welkomstcadeau krijgen ze een Metallo snoeizaag met holster, een mooie stevige zaag waarmee je takken en stammen tot 12,5 cm moeiteloos doorzaagt. Deze zaag wordt thuisgestuurd.

Voor deze aanbieding machtigen ze Groei & Bloei om voor het volledige jaar 2022 slechts €54,95 van hun rekening af te laten schrijven. Het eerste nummer van Groei & Bloei dat zij als lid in de bus krijgen, is het januari/februari nummer 2022.

puttertjes in de sneeuw